DE OPKOMST VAN HET NEDERLANDSCH GEZAG OOST-INDIE.

288
naers te zyn van de Oceansche zee, noch verbieden Christelijke
Coningen, te seylen voorby de linie, soo sy presumeren te doen.
Dat Spaen- Den Coningh van Spaignen in zyn regt van Portugal, pretengien
niet . _ .
verbieden deert een interest tot het Ooste ende in zyn recht van Spaignen ,
-i,'? l vnjiiciu i von eenen interest tot de West-Indien, ende dat door een donatio van
handel in den paus Alexander, die van gheboorte was een Spaignaert en
den #
Oceanus. partiael, ende by condicie den ongoddelycsten monster van zynen
tyd, die all ist, hy vonde dat zynen meester, wiens stadhouder
hy gheerne woude geweest zyn, predikte dat syn Coninckryck
van deze werelt niet en was, maer onderwierp hem zelven tot
Caesar ende syn leven tot den civilen magistraet; nochtans desen
synen stadhouder vergetende en syne professie, geeft zoo liberaelycken
wech, de Coninckryckeu van de werelt, als den duivel die offereerde
tot Christum, en gheeft tot Ferdinando bykans de geheele wereld,
die Godt lange te voren ghegheven hadde jiliis hominum, wanneer
hy het beter met zynen meester mocht ghezeyt hebben: wie maeckt
my eenen rechter over u ? achtervolgende het zeggen in het
Francois, quand Dieu ne veult, le saint ne peult.
Eerst deze donatio was tot voorderinghe van religie, waerinne
de paus eenen vremden cours hielt, alle Christelyke Coninghen
te verbieden, die Godt noemt voetstervaders ende voetstermoeders
van zyne kercke, dat niemanden van die, aen de heydenen ende
ongelovigen verbreyden mogten de glorieuse kennisse van salicheit,
maer dien aermen koningh Ferdinando, wiens huysvrouwe hare
juweelen vercochte tot behoef van de eerste ontdeckinghe, alleen
moet blazen die trompette tot den eynde des werelts.
Hoe esti- Alle andere catholycke princen stond deze donatio niet aen ;
niccrden
andere Ca- want naer 2 jaeren, Koningh Hendrick 7 in Enggelandt, gaf
princen
t.holie
van
patente aen Jean Cabott den vader , ende zyne dry sonen, omme met
r ' * » •
dese bulle. 5 schepen (te zeylen), met dese authoriteit: plenampotestatem navigandi
ad omnes partes , regiones et sinus maris orientalis, occidentalis et septentrionalis,
sub insignis et vexillis nostris, etc. Ende deze ontdeckten
van de latitudine van 58 noordewaert tot den suyden en de suytwesten
van Florida, bycans een duyzent mylen ofte leguen, waertoe
onzen staet zoo goeden interest heeft als den Spaegnaert tot hetgeene
hy ontdekt heeft.