DE OPKOMST VAN HET NEDERLANDSCH GEZAG OOST-INDIE.

139
hebbers van de compagnie in Amsterdam, als de eerste onder-
nemers van de Oostindische vaart vermeenden, boven anderen op
voorregten aanspraak te hebben; zij leverden eene remonstrantic
in bij de Staten van Holland, in welk stuk zij erkenden de nood-
zakelijkheid om den Oost-Indischen handel onder een bestuur te
brengen; doch waarbij zij tevens verzochten dat aan hen, met
verbod aan alle anderen, het monopolie voor den handel be-
oosten de Kaap voor den tijd van 25 jaren zou worden verleend en
dat uitsluitend te Amsterdam de uitrusting zou plaats hebben.
De Remonstranten voegden er met zekere gemaakte welwillend-
heid bij, dat zij te vreden zouden zijn, uallen innegesetenen van
iiHolIandt ende Westfrieslandt in de Compagnie ende negotie
»voorby de voors. Cape te laten participeren naar den eysch van
»de vloote.D
Zij vroegen verder inondelinge verklaringen over deze zaak
aan de Staten te mogen doen l. De Staten van Holland ver­
zochten aan de Gecommitteerde Raden, oin dat mondgesprck
te houden en met de bewindhebbers in besogne te treden -.
Het bleek nu in de vergadering der Staten van Holland van
de maand October, dat de inzigten en eischen van de Amster­
damsche bewindhebbers aan de Staten te bekrompen en te uit­
sluitend toeschenen. Want de Staten verlangden wel «eene goede
ii ordre, politie en eenparige regering, tot behoud van den handel en
»tot den meesten dienst en eere dezer landen;» maar zij verlangden
dat te verkrijgen, «onder zulken verstande dat de gemcenc saeke
daarvan mogt profiteren.u Zij gelastten dus aan hunne afgevaardig-
den ter Generaliteit, dat deze in die vergadering zourlen aanhouden :
»dat niet alleen de bewindhebbers van de compagnie te Amster-
»dam door de Algemeene Staten beschreven zouden worden; maar
1 Remonstrantie van de Bewindhebbers der Oost-Indische Compagnie te
Amsterdam aan de Staten van Holland, gedrukt hieraehter onder No. XVII.
Hoewel zonder dagteekening behoort dit stuk zonder eenigen twijfel tot het
tijdvak van Augustus — September 1601 gebragt te worden.
2 Resol. Holl. 28 Augustus—15 September 1601.