DE OPKOMST VAN HET NEDERLANDSCH GEZAG OOST-INDIE.

105
Het schijnt, dat gelijktijdig met de nieuwe Brabantsche, aan
de Staten van Holland door »die gemene coopluijden der steden
van Alcmaer, Hoorn en Enkhuizen ende generalijk residerende
in West-Vriesland en het Noorderquartier," een verzoek gerigt
werd, dat naar een ongeteekend stuk te oordeelen, reeds vroeger
aan de Staten-Generaal was gedaan, om te mogen genieten
vrijdom en subsidie gelijk de reeds bestaande compagnien tot
het ondernemen van de vaart op Oost-Indie k
De Staten van Holland besloten dien ten gevolge op den
50 Augustus, de nieuwe compagnie uit te noodigen, zich onder de
oude tebegeven, «alsoo andersins geschapen stond de voornoemde
vaart tot niet te komen.» Zy committeerde een lid uit de Edelen, een
uit Dordrecht, Haerlem, Leiden , Gouda en Alcmaer om met deze
kooplieden daarover in besogne te treden, ende «bequaemste mid­
delen te beramen ende te adviseren om met eenigheyt ende goede
correspondentie onder eene compagnie te mogen handelen ende
negocieren op Java Major als tot Bantam ende op andere Mo-
luksche eylanden, ende voorts wat profyt by de landen daaruyt
souden mogen getrokken worden, ten behoeve van de gemeene
saecke.»
Werkelijk werd op den 6 September die besogne gehouden,
maar het blijkt niet dat deze poging gelukt is ; althans men leest er
niet meer van. Wel daarentegen leest men dat de oude compagnie
zich tot de Staten van Holland wendde en eene poging in bet werk
stelde om de andere reederijen uit de vaart te houden, door te ver-
zoeken dat aan haar het uitsluitend regt wierd toegekend , door een
octroy voor den tijd van 6 jaren, om op Bantam te handelen en te
varen k Ook hierover waren de Staten van gevoelen, dat moest wor­
den beraadslaagd en zij kwamen «na verscheidene discourssen en
communication, tot het besluit dat er «tot conservatie van de voor-
zegde vaart en tot dezer landen dienst notelijk eenighe ordre ende
1 Zie dit request onder n°. VII.
2 Resol. Holl. 25 Aug. — 9 Sept. 1599 en eene missive of een request
van de eerste bewindhebbers aan de Staten van Holland, zonder datum.