DE OPKOMST VAN HET NEDERLANDSCH GEZAG OOST-INDIE.

74
toonde deze schrijver voor het eerst in bet openbaar aan , waarop
de theorie der wassende graadkaarten rustte. Hij bewees namelijk,
dat als men den meridiaan in een zeker aantal kleine deelen
verdeelt, bij voorbeeld zoo als Wright in de eerste uitgave zijns
werks van 10 tot 10 niinuten of zooals in de tweede uitgave
van minuut tot minuut, alsdan de afstanden tusschen die deel-
punten , naarmate men zich van den aequator verwijdert, grooter
worden in dezelfde verhouding waarin de secanten der breedte
wassen. Door voortdurende optelling dier secanten berekent hij
verder zijne vergrootende breedtetafels, door iniddel van welke
het mogelijk wordt een kaartnet voor de wassende kaarten te
vervaardigen k
Voor dat Wright zijne berekeningen en zijne theorie in het licht
had gezonden, waren die, volgens zijne eigene getuigenis, reeds hier
te lande bekend geworden en wel op eene wijze, die zoo zij de
groote bescheidenheid onzer landgenooten niet in het beste licht
stelt, toch bewijs levert van de groote bedrijvigheid en handig-
heid van een hunner. Jodocus Hondius namelijk, had tijdens zijn
verblijf te Londen als kaartsnijder,door bemiddeling van vrienden
het handschrift van Wrights werk ter lezing ontvangen, onder
belofte van hetgeen daarin geopenbaard werd niet te zullen ver-
spreiden. Jodocus Hondius schijnt na zijne terugkomst in Nederland
niet in alien opzigte aan die belofte getrouw te zijn gebleven,
maar op eene groote wereldkaart en op eene andere van Europa,
in de Latijnsche taal den inhoud te hebben medegedeeld van
het IVde hoofdstuk van Wrights werk, hetwelk handelt over:
«Another way for graduating the meridian of agenerall sea chart" 3 .
1 Het werk van Wright, althans de vroegere uitgaven er van, zijn sedert
lang zeldzaam geworden ; de ontwikkeling van het stelsel van Wright vindt
meninCh. II, pag. 12—20, de vergrootende breedtetafels van pag. 21—112,
en over het gebruik dier tafcls enz. in Ch. Ill, pag. 113—116, Ch. IV,
pag. 116, Ch. V, pag. 118, van de uitgave van 1610, printed by Felix
Kingston, London.
3 Zie het werk van Wright in the preface to the reader, pag. 13,alwaar
Wright omstandig de handelwijze van Hondius verhaalt en twee brieven