DE OPKOMST VAN HET NEDERLANDSCH GEZAG OOST-INDIE.

161
II.
DE BEOEFENING DER WETENSCHAPPEN, WELKE MET DE
ZEEVAARTKUNDE IN VERBAND STAAN, TIJDENS HET ONT­
STAAN VAN DE GROOTE VAART.
Toen ik hierboven in het tweede Hoofdstuk, een overzigt
trachtte te geven van de ontwikkeling en de beoefening hier
te lande, van die wetenschappen, welke tot de zeevaartkunde
in een onmiddellijk verband staan, moest ik mij , uit den aard
van dit werk, meer tot de hoofdpunten bepalen. Ik laat evenwel
nu hieronder volgen eenige bijzonderheden omtrent en opgaven
van iverken over zeevaartkunde, zeekaarten en sluurmans-
gerecdschappen, welke tijdens het ontstaan van de groote vaart
zijn vervaardigd. De meesten dier werken heb ik in handen gehad
en sommigen er van, heb ik met vrucht geraadpleegd. Nagenoeg
alien behooren tegenwoordig tot de zeldzaamheden. Ook om
die reden achtte ik bet niet geheel overbodig opgave te doen
van hetgeen ik slechts met veel inspanning heb kunnen bijeen-
brengen. Ik hoop daardoor veel moeite en tijd te besparen aan
ben, die van deze verschillende werken en zeekaartboeken
wenschen kennis te nemen. De beer J. C. Pilaar heeft in het
Tijdschrift voor het zeewezen, eene goed geslaagde proeve geleverd
van een overzigt van de lilteratuur der sluurmanskunsl; doch
ook hij reeds beklaagde zich over de moeijelijkheid om met
deze, meerendeels zeldzaine, boeken bekend te worden. Welligt
dat mijne bijdrage er iemand toe zal aansporen, om bet door
den dood afgebroken werk van den beer Pilaar te hervatten
en ten einde te brengen.
1550. Cosmographia Petri Apiani, per Gemmam Frisium apud
Lovanienses medicum et Matheraaticum insignem jam demum ab
I. 11