DE OPKOMST VAN HET NEDERLANDSCH GEZAG OOST-INDIE.

14
door eenen bijzonderen handelsgeest en groote begeerte om geld
te winnen bezield, door het stellige van hunnen inborst geleid,
wisten bovendien meer dan eenig ander volk zich voordeelen uit
hunne ondernemingen te verschaffen en nestelden en vestigden
zich ddar, waar anderen zich naauwelijks staande hielden , terwijl
in stoutmoedigheid bij het ondernemen van zeetogten, van welke
de uitkoinst en het te behalen voordeel meer dan twijfelachtig
waren, zij evenmin door hunne mededingers werden overtroffen.
Uit dit oogpunt beschouwd, is het ontstaan van de vaart op'de
Witte Zee inzonderheid hoogst merkwaardig. Wisten toch de
Nederlanders door hunne vestiging te Archangel zich eene betere lig-
en ladingplaats en meerdere bandelsvoordeelen dan de Engelschen
te verschaffen, zij begrepen weldra, wat de Engelschen eigenlijk
van den aanvang af met de togten naar het Noorden van Rusland
hadden bedoeld, om namelijk door eenen noord-oostelijken doortogt
in Azie te geraken. En weldra zag men nu de Nederlanders met
evenveel stoutmoedigheid dien doortogt opzoeken, als zij met
beleid zich in de monden van de Dwina hadden gevestigd. — De
beroemde Gerard Mercator ontving in het jaar 1581 omstandige
berigten omtrent eenen doortogt naar Cathay, bij noorden om, door
het schrijven van eenen Johan Balak. De brief waarin die berigten te
lezen waren, werden hem overhandigd door zekeren Alferius, een
Nederlander van geboorte, die uit Rusland kwam. Deze wordt door
velen en zoo het mij voorkomt, op goede gronden, voor niemand
anders gehouden dan voor den eenigzins gebeimzinnigen Olivier
Brunei, die in de berigten over de noordsche togten, telkens te voor-
schijn treedt als een persoon van beteekenis, inaar telkens ook weder
verdwijnt, zoodat nergens eenig volledig berigt over hem is te
vinden. Alferius dan, bevestigde en ontwikkelde de tijdingen welke
in den brief aan Mercator werden gegeven en was voornemens om
een togt langs de noordelijkste kusten van Rusland naar Azie aan te
vangen, welke hij, naar hij verzekerde, te lande reeds tot aan de
rivier Oby bad verkend.
Weinig tijds nadat Mercator die berigten ontving en Olivier zich