DE OPKOMST VAN HET NEDERLANDSCH GEZAG OOST-INDIE.

87
tot onder den 60sten graad was het wederom afgaande noord-
oostering. Dit punt stelde Plancius 17 mijlen oostwaarts van Cabo
des Agulhas, onder welken meridiaan hij Helmshuij bij Noord-
kaap in Finmarken plaatst, alwaar toen insgelijks geene mis­
wijzing plaats bad.
Van dezen 60sten graad der lengte oostwaarts, tot onder den
HOden graad was het wassende noordwestering der naalde,
alwaar de noordwestering haar hoogste punt bereikte en van daar
weder tot den 160sten graad was het afgaande noordwestering. Op
dezen 160sten graad hield de miswijzing ten derdemale stil en wees
de naald zuiver noord en zuid. Onder dezen meridiaan stelde Plan­
cius Canton. Verder oostwaarts van den 160sten graad tot den
210den graad was bet wassende noordoostering, en van daar weder
tot den 260sten graad afgaande noordoostering, alwaar de naald ten
vierde male zonder miswijzing bleef staan. Onder dezen meridiaan
stelde Plancius bet westelijk deel van Californie en de eilanden
Las des Pepladas, tusschen Cabo del Engano en Cabo St. Lucas.
Van den 260sten graad oostwaarts begon wederom de noord­
westering der naalde te wassen tot op den SlOden graad der
lengte. Onder dezen meridiaan stelde hij Nombre de Dios in
Amerika en van den 510den tot den 560sten graad, dat is tot
den meridiaan over Flores en Corvo, hierboven genoemd, was
het afgaande noordwestering.
Deze acht punten, op vier van welke geene miswijzing en op
vier anderen de hoogste miswijzing plaats had, waren de grond­
slagen , waaruit Plancius meende te kunnen berekenen en afmeten
de lengte, waarop men zich bevond. Daartoe wilde Plancius
gebezigd hebben het toenmalig in gebruik zijnde Astrolabium, met
bijvoeging van een koper instrument en door op den middag-
cirkel af te deelen de lengtegraden « met onderscheyt van was-
nsende en afgaende noordoostering.» Bij gemis aan genoegzame
kennis van het door Plancius bedoelde werktuig, hetwelk sedert
geheel is verloren gegaan, is het moeijelijk de praktische zijde
van dit hulpmiddel volledig te verstaan.