DE OPKOMST VAN HET NEDERLANDSCH GEZAG OOST-INDIE.

98
wapenen. Zij verkregen in hun gewest vrijdom van tollen, van
konvoyen en licenten voor twee reizen en in Zeeland vrijheid
van tollen. Onder aanbeveling van den Nederlandschen gezant
Caron vertrok een commies naar Engeland, om zich aldaar van een
dertigtal dubbele hakers te voorzien. Nog was men hiermede niet
genoegzaam toegerust. Op hun verzoek kregen de reeders nogmaals
van de Staten 2 halve kanonnen, kruid en wapenen en crediet bij de
steden om aldaar geschut te leenen. Eindelijk werden de noodige
artikelbrieven door Maurits als admiraal en superintendent over
alle zaken, het stuk van de zee rakende, vastgesteld en uitge-
vaardigd, instructien werden aan den scbeepsraad door de bewind-
bebbers uitgereikt, zoodat ten laatste op den 2 April 1595 alles
gereed was en de vier schepen, Mauritius, de Hollandsche
Leeuw, de Amsterdam, en het Duyfken, voor Texel het anker
ligtten, om over den Oceaan naar de landen, welke voorbij
de Kaap de Goede Hoop gelegen zijn, te stevenen. De kleine
vloot liep werkelijk de Kaap om, langs de kust van Madagascar
naar straat Sunda en Java-Major, welk land zij nu voor het
eerst met zekerheid, als een eiland leerden kennen, toen zij, na
Bantam, Madura en Bali te hebben bezocht, de Zuid-Oost-kust
van Java langs zeilden en op die wijze den terugweg naar het
vaderland weder aannamen k
De togt was noch gelukkig, noch voorspoedig. Twee en een half
jaar bleven de schepen afwezig, een der 'grootste schepen werd
verbrand, slechts een derde gedeelte der bemanning kwani ziek en
uitgeput te buis. Verdeeldheid, slecht bestuur, ruwe handelingen
tegenover den inlander, wangedrag der schepelingen, waren de
kenmerken van dezen togt.
Niettemin was deze eerste togt niet zonder eenig dadelijk voor-
deel voor de reeders, voor Nederland was zij van groot gewigt te
achten, want ondanks al den tegenspoed, is op dezen togt het eerste
1 Men zie over deze eerste Compagnie: Resol. Holl. 17 Mei 1594, 9 Sept.
1594, 31 Oct., 19 December 1594, 11 Maart 1595, 7 February 1595,
3 Sept. 1597, 6 Sept. 1597 en Res. Zeeland 20 October en de bijlage n°. 96.