DE OPKOMST VAN HET NEDERLANDSCH GEZAG OOST-INDIE.

12
land kan gerekend worden h Niet lang daarna schijnt de goede
verstandhouding weder te zijn hersteld en Melcbior zich zelfs meer
dan ooit in de gunst des Grootvorsten te hebben ingedrongen. Want
in 1596 verwierf Melcbior brieven van privilegie 2 van den Groot­
vorst voor zijnen handel, ten gevolge waarvan hij vrijdoin van
inkomend konvooij voor goederen uit de plaatsen in dat privi­
legie vermckl, van de staten van Zeeland erlangde. Maar niet
alleen uit Zeeland, ook uit Amsterdam, waarheen Hoofman zijn
kantoor verplaatst had, voer men nu op de nieuw gestichte
handelstad. Dirk van Os en zijne compagnie rustte in 1599 daartoe
een schip uit 3, hetwelk van Archangel terugkoinende, de aldaar
verkregen koopwaren naar Livorno in Toscane brengen moest.
Spoedig breidde zich nu ook de vaart uit Amsterdam op de
Witte Zee uit, totdat in 1608 door eene vereeniging van Zeeuwsche
Noord- en Zuidhollandsche en zelfs eenige Friesche handelshuizen ,
de Compagnie tot den handel om het noorden of der Moscovielvaarders
opgerigt werd. — Er is betrekkelijk dezen handel op Rusland en
de ontdekkingen in het hooge noorden, inzonderheid van Spits­
bergen veel en meermalen tusschen de Engelschen en Nederlanders
getwist over de vraag, wie van hen de eerste is geweest die dezen
nieuwen handelsweg heeft geopend of zekere ontdekkingen in het
noorden heeft gedaan. In den loop der 17de eeuw twistte men,
om uit de prioriteit zich voorregten van handel of visscherij toe te
eigenen, later ontaardde het in een twistgeschrijf, waarin de een
1 Uitgaande Missive der Staten-Generaal aan den Vorst van Muscovie,
5 November 1591. In die missive komt eene zinsnede voor, welke niet
onbelangrijk is voor de kennis van onzen handel op Rusland: „te ontslaen
„ende den voors. Melchior in handen van synen voors. commis (de la
„Dale) te doen redintegregeren alle syne costen , schaaden ende interessen
„doende hem in alles recht ende justitie, oock ghedooghende dat den
„voors. Melchior ende syne commisen, synen handel aldaer in Uwer
„Majt 8 . Vorstendom dryve vry ende vranck sonder belet ghelyck hij voor-
„maels gedaen heeft, ende soo U. F. Gen. belieft heeft onsen ondersaeten
„ende alien vremden cooplieden altljts toe te laeten enz."
2 Resol. Zeel. 18 April en 8 Aug. 1596. 20 Januarij en 3 Febr. 1597.
Welke de inhoud van dit privilegie was, is mij niet gebleken.
» Resol. Staten-Gener. 30 Junij 1599.