DE OPKOMST VAN HET NEDERLANDSCH GEZAG OOST-INDIE.

' 63
zame ontwikkeling en sedert begon te midden van de onwetendheid
der bevolking, in de kloosters de gedachtenkring zich uit te breiden
en werden achtereenvolgens, hoezeer dan ook met groote tusschen-
ruimten, enkele werken vervaardigd, die de beschouwing van de
natuur of meer bepaald van het aardrijk tot onderwerp hadden.
Men mag niet verzuiinen te wijzen op werken als den Liber
cosmograpliicus de natura locorum van Albertus Grot van Bollstad
en bet Speculum Naturale van Vincent de Beauvais (1250) of
het Opus Majus van Roger Baco (1294) en de Imago mundi van
den Kardinaal d'Aylly (1410) vviens invloed op de ontdekking van
Amerika eerst onlangs is opgemerkt. Daarnevens verschenen ge-
schriften, gelijk de met waarheid en dwaling vermengde berigten van
den uionnik Ruysbroeck en andere zendelingen naar de Mongolen of
de wondersprookjes van den Engelschen ridder Mandeville, tot dat
eindelijk het groote en voortreffelijke werk il Milione van Marco
Polo te voorschijn kwam (1271—1295).
De verhuizingder Grieksche letterkunde naar bet Westen, voor en
tijdens de inneming van Bijzantium, schonk een kostbaar voedsel aan
den reeds ontwaakten zin tot beoefening der wetenschappen.
Bij de bestaande strekking, welke zich toen bij de Latijnsche volken
openbaarde tot de studie der Grieksche letteren, maakte de aardrijks­
kunde en de aardrijksbesclirijving der ouden insgelijks een deel dier
beoefening uit, en zoo werden ook de werken van Ptolemaeus, Plinius
Strabo en anderen weder opgegraven. De eerste vertaling van Ptole­
maeus uit het oorspronkelijk Grieksch, werd door Jacq Angelo
van Florenza in 1405, voor den paus Alexander V vervaardigd en
eerst alleen inafschrift, doch na de uitvinding der boekdrukkunst,
door den druk in 1475 algemeen verspreid. Sedert werd dit boek
zoo algemeen geniaakt, dat in het tijdsverloop van slechts eene eeuw
niet minder dan vijf-en-twintig uitgaven van de Geograpbia van
Ptolemaeus het licht zagen.
Op die wijze keerde men terug tot het stelsel van Marinus van
Tyrus en van Ptolemaeus om de afbeelding der aarde naar lengte-
en breedte-bepaling te verdeelen, hoe gebrekkig en vol van dwaling