DE OPKOMST VAN HET NEDERLANDSCH GEZAG OOST-INDIE.

45
laatste jaren van zijn ongelukkig leven bragt hij onrustig door, te
midden van twistgedingen, remonstrantien en verzoekschriften, tot
dat hij eindelijk, naar het schijnt in 1647, te 'sGravenhage op
80jarigen leeftijd moedeloos en armoedig overleed k
Zoodanig waren de bemoeijingen van een man, die, men moge
ook niet alles voor goede munt aannemen wat hij ten voordeele van
zich zelven en zijne geschriften zegt, merkwaardig was door de stand-
vastigheid, hardnekkigheid zelfs, waarmede hij ruim 50 jaren lang
geijverd heeft voor zijne eenmaal ontworpen plannen. Toegerust
met velerlei begaafdheden, bezat hij onder andere hoedanigheden
een opmerkzamen geest en eene groote gemakkelijkheid om zijne
denkbeelden in geschrift te stellen. Hij had zich toegerust met eene
grondige kennis van den West-Indischen handel en van het gebied
der Spanjaarden in Amerika. Daarenboven heeft hij de vooral in
zijnen tijd edele verdienste gehad van aan zijne tijdgenooten de
gruwelen van den slavenhandel onder het oog te hebben gebragt.
Toen hij zijne verkregen kennis van West-Indie aan anderen mede-
deelde, beoogde hij aanvankelijk zijn persoonlijk voordeel niet,
maar was integendeel het bevorderen van de zaak des opstands en
de verdediging van zijn geloof tegen den Koning van Spanje, het
belang waarvoor hij ijverde. Eerst later toen hij door tegenwerking
verbitterd was en nadat hij, die weleer een vermogend man was,
tot armoede was vervallen, verloor hij zijne vroegere belangeloos-
heid; maar hoe weinigen zullen onder levensomstandigheden gelijk
aan die van Usselincx, hun oorspronkelijk karakter vlekkeloos be-
waren ?
!) Deze bijzonderheden heb ik geput uit een aantal geschreven vertoogen
van de hand van Usselincx, welke op het Rijks-Archief berusten en inzonderheid
uit een vertoog van 3 October 1644; verder uit Resolutien van de
Staten-Generaal passim o. a. 18 Oct. 1644 en 28 Febr. 1647; uit zeker
Sommier Verhaal van 't gene W. Usselincx aan de Ged. van Ho. Mo.
Heeren Staten-Generaal heeft bewezen aangaande de W. Ind. Corny., gedrukt
achter het octrooi der Zuider Compagnie van Gust. Adolf, in het
3de Deel van 1627—1628 van de Bibliotheca Duncaniana j vergeleken met
het belangrijk artikel in de Gids, Nov. 1848 van den Heer Berg, reeds
hiervoreu aangehaald.