DE OPKOMST VAN HET NEDERLANDSCH GEZAG OOST-INDIE.

68
Toen de behoefte aan zeekaarten grooter werd, beijverden ook de
Kosmografen zich, om ten behoeve der zeelieden kaarten te vervaar-
digen. Zoo leverden Majorca, Genua, Venetie, Spanje en Por­
tugal achtereenvolgens de meeste en de beste zeekaarten.
Als hoogst belangrijk overblijfsel van deze thans schier geheel
verloren kaarten, verdient genoeind te worden de zoogenaamde
Tabula Catalana, Mapa Mondi, Image del Mon. (1575—1578) 1 ,
van welke Lelewel in zijnen atlas eene copij op verkleinde scbaal
mede deelt.
De zeetogten der Genuezen en Venetianen, welligt ook die der
zeevaarders van Dieppe en Rouaan, meer bijzonder de aanbou-
dende ondernemingen der Portugezen in den Oceaan, langs de
Westkust van Afrika, vorinen eene reeks van ontdekkingen in liet
mare tenebrosum, die in de 14de en 15de eeuw de kennis der
aarde van jaar tot jaar hebben verrijkt.
In dit tijdperk, hetwelk aan de grootere ontdekkingen van
Columbus, Vasco de Gama, van Magelhaen en aan de geheele Con-
quista voorafging, is Hendrik Navigator de hoofdfiguur, niet
alleen door de zeetogten welke bij deed onderneinen, maar ook
door de stichting van de zeevaartkundige school te Sagres (1415).
Deze instelling oefende inzonderheid eenen overwegenden invloed
uit op den stand der zeevaartkunde, toen daaraan door de begun-
stiging van den Portugeeschen infant en vandenKoning Alfonsus V,
de voornaamsten van hen, die te dier tijde in het Zuidelijk Europa
in die wetenschap uitblonken, verbonden werden.
Langen tijd heeft men de vinding en vervaardiging van de
zoogenaamde platte kaarten als uitkomst beschouwd van de studien
der zeevaartkundige school te Sagres, onder het beleid van den infant
Henricus. Sedert heeft men die zienswijze verlaten en de opmerking
gemaakt, dat geruimen tijd voor de instelling dier school, reeds
kaarten of portulani bestaan hebben, welke geene bolvormigeof cilin-
drische voorstelling van de bekende aarde gaven. Degeheimhouding,
welke bij de Portugezen alles wat tot hunne zeevaart betrekking
had omsluijerde, bedekt ook nu nog voor een groot deel de kennis