DE OPKOMST VAN HET NEDERLANDSCH GEZAG OOST-INDIE.

DERDE HOOFDSTUK.
OORSPAONG EN ONTWIKKELING VAN DE VAART OP OOST-INDIE.
§ 1. De eerste Compagnie voor de vaart naar Oost-Indie,
langs de Kaap de Goede Hoop.
In de geschiedenis van elk land, van elk volk, treft men personcn
aan, wier verdiensten door iedereen als zoo onbetwistbaar worden
voorgesteld, dat men aan die verdiensten niet meer durft twijfelen
of de onbescheiden vraag doen : waardoor die verdiensten dan toch ,
zooverre die van anderen hebben overtroffen. Tot die bevoorregten
behoort Cornelis Houtman.
Men kent de gewone voorstelling van de eerste reize der Neder­
landers langs de Kaap de Goede Hoop naar Oost-Indie. Zij is deze:
dat een man opstond, Houtman genaamd, die aan de Nederlanders
den weg wees naar den Sunda-Archipek Ik zal mij moeten veroor-
loven om van die voorstelling eenigermate af te wijken en
Houtman moeten voorstellen zoo als hij was; niet als de man,
die het eerst de grootsche gedachte tot die ondeiiieniing heeft op-
geworpen en die ingang heeft doen vinden, maar eenvoudig als
de persoon, die met anderen, maar die kundiger waren dan hij,
slechts bet werktuig is geweest, waardoor de verkregen kennis van
een denkend geleerde in praktijk is gebragt en de stoute en wel over-
legde plannen van eenige moedige handelaren ten uitvoer zijn gelegd.
.