DE OPKOMST VAN HET NEDERLANDSCH GEZAG OOST-INDIE.

51
eenvoudige Nederlander niets te hebben vernomen; zijne verhalen
zijn dan ook minder wonderdadig, maar zeker geloofwaardiger dan
de fabelen, welke zijn tijdgenoot Laurens Keymis, in het Journaal
zijner reize van 1596 aan zijne lezers opdischt. Integendeel het
verhaal van Cabeliau bevat menige belangrijke aanwijzing voor
de kennis van bet land en de bevolking van Guyana in deze vroe-
gere tijden.
Dezelfde ondernemingsgeest, welke door bijzondere personen
werd aan den dag gelegd, bezielde ook het Landsbestuur. Door
gevoel van eigen krachten stout geworden, beraadslaagden Zeelands
Staten reeds in 1594 over eenen voorslag van Maurits, om eenige wel
toegeruste oorlogsschepen naar Peru of Nieuw Spanje, onder bet
bevel van Justinus van Nassau, uit te zenden en zoo ditvermetele
plan al niet ten uitvoer is gebragt, de vermeestering van Cadix door
Engelands en Neerlands verbondene vloten; toonde in 1596, dat
in de Vereenigde Gewesten ook de Regering niet schroomde, den
vijand in zijne eigene havens op te zoeken.
Het welgelukken van dezen togt naar Cadix, de zucht om de Span­
jaarden van onze kust verwijderd te houden en de begeerte der
Regering, maar vooral der kooplieden, om de door bet laatste arrest
en verbod van handel geleden schade op Spanje's galjoenen en
Portugals rijke kraaken te verlmlen, deden drie jaren later de
Staten-Generaal besluiten, om eene magtige vloot onder den Ad-
miraal van der Does in zee te zenden en gelijktijdig aan alle
beschadigde kooplieden, die zulks zouden begeeren, brieven van
marque of represaille oji Spanje uit te reiken.
Het. eerste wat men met deze uitrusting op het oog had, was de
vernieling van de Spaansche vloot voor de Corunha en zoo dit niet
of niet geheel mogt gelukken, als dan ten minste de aankomst van de
zilvervloot in Spanje te belemmeren of eenig gebied des Konings
buiten Europa aan te tasten. Men had meer bijzonder het oog
gevestigd op het eiland St. Thome, over welks vermeestering,
in bezit name en beheer, de Staten in Maart 1599 in het
geheim eenige voorafgaande plannen met Pieter van der Hagen