6.2 Ontwerpgrepen - Universiteit Twente

6.2 Ontwerpgrepen
6.2.3 Ontwerpgreep 3; vormlust
104 ) Zie ook paragraaf 1.4.1 en 1.4.2,
hieraan voorafgaande.
105 ) Pseudoniem van Charles-Eduard
Jeanneret.
Dit principe bestaat eigenlijk vooral uit het zich afzetten tegen de
vereenvoudigingsdrang en abstractie die het gevolg was van het door
de functionalisten gehandhaafde verbod op ornamentiek. Vormlust kan
zich daarbij op drie verschillende manieren manifesteren: als decoratie,
in de vorm van anti-abstractie (of figuratie) en als vormcomplexiteit.
Vormlust ontstond al bij de surrealisten die, met de droomwereld als inspiratiebron,
eigenlijk streefden naar chaos en vervreemding (Krauss &
Livingston 1985: p.15; Wood & te Duits 2007: pp.19-25). Dit is het duidelijkst
zichtbaar in het door Salvador Dalí ontworpen paviljoen ‘Dream
of Venus’, dat in 1939 gebouwd werd voor de wereldtentoonstelling
in New York. [Figuur 6.50]. Dalí wilde zich met dit paviljoen afzetten
tegen de door technologie, stroomlijn en functionalisme gedomineerde
tentoonstellingsomgeving (Fanés et al. 2005: pp.185-187).
In het algemeen wilde Dalí met zijn ontwerpen een fantasierijk tegenwicht
bieden aan de toenemende rationalisatie en mechanisatie van de
maatschappij (Fanés et al. 2005: pp.117-118). Tijdgenoot Le Corbusier
was in 1923 daarentegen juist enthousiast geweest over de verworvenheden
van het machine-tijdperk 104 , waarin hij geweldige mogelijkheden
zag om ordening te bewerkstelligen; ‘Relying on calculations, engineers
use geometric forms, satisfying our eyes through geometry and our
minds through mathematics; their works are on the way to great art.’
(Le Corbusier 2008: p.100). De functionalisten maakten dan ook veelvuldig
visioenen van een sterk geordende en opgeruimde maatschappij
[Figuur 6.51 en 6.52]. Dit idee werd vervolgens in 1970 door Archizoom
gepersifleerd [Figuur 6.53].
215