6.2 Ontwerpgrepen - Universiteit Twente

1.4 Geschiedenis
Dit wordt nog duidelijker als we de adaptatie van Maxine Naylor en
Ralph Ball bekijken [Figuur 1.26]. Volgens de ontwerpers: ‘Mixing
Rietveld’s abstraction with more concrete domestic cultural associations
relating to chairs might produce ideas like this. Other layers of information
and meaning are added and the conceptual austerity of Rietveld’s
original teeters on the edge of the cosy domesticity of the three-piece
suite.’ (Naylor & Ball 2005: p.51).
Doordat de gestructureerde opzet van de Rietveldstoel zo contrasteert
met de associatie van gezelligheid die een driezitsbank oproept wordt
het een intrigerend object, dat feilloos het inhoudelijke probleem van
de klassieke opvatting van form-follows-function bloot legt. Wat is er
immers functioneel aan een driezitsbank die niet gezellig is?
De postmoderne bloemenstoel van Masonori Umeda is min of meer het
tegenovergestelde van de Rietveldstoel. De ‘I Fiori’ verwijst niet naar
‘zichzelf’ en ook niet naar de structuur van het zitten. De stoel laat zich
daardoor ook minder eenduidig vermenigvuldigen tot een driezitsbank,
maar heeft met haar bloemvorm wel de belofte van zachtheid, frisheid,
geborgenheid of iedere andere eigenschap die men aan een bloem zou
kunnen verbinden.
In dit licht bezien is de ‘speelse’ asymmetrische indeling van de bezemkast
van Marcel Breuer uit figuur 1.22 ook gewoon te verklaren vanuit
de functionaliteit. Ergens moet er voldoende hoogte zijn in de kast om
de bezemsteel te kunnen behuizen. De speelse indeling van de kast van
Aldo Cibic is daarintegen echt speels bedoeld, met als kleine postmodernistische
knipoog het schuin geplaatste vakje rechtsboven. Als je de kast
vervolgens naast andere ontwerpen van Cibic plaatst, valt het op dat
door de verhoudingen van de objecten een duidelijke verwijzing naar
speelgoed is aangebracht [Figuur 1.27]. De ogenschijnlijke helderheid
van de ontwerpen komt dan ook voort uit de eigenschap van speelgoed
dat het vaak een vereenvoudiging van de werkelijkheid is. Ze komt dus
voort uit een culturele betekenis en niet uit een ontwerprichtlijn die
stelt dat het vorm te geven object van zichzelf zo helder en eenvoudig
mogelijk moet zijn.
49