6.2 Ontwerpgrepen - Universiteit Twente

meer ‘verhalenvertellers’, of eigenlijk nog meer ‘verhalen oproepers’.
Zoals ‘Pony Express’ van Andreas Brandolini, een televisiemeubel dat
met zijn vormgeving verwijst naar de spaghetti-westerns die er op de
televisie te zien zouden kunnen zijn [Figuur 2.36]. Of de lamp van
Gabriel Kornreich die met zijn kunstbloemen en boogvormige tl-buis
verwijst naar de natuur en de rol van de zon [Figuur 2.37]. Om het
verhalende effect te versterken kreeg het ding de omineuze titel ‘Lichtkranz
für die Ewigkeit’ mee. Het gaat er bij deze ontwerpen niet meer
2.3 Neue Design en Punk
om dat je er iets mee kan, maar dat het iets met je doet. Kornreich zegt
zelf: ‘letztendlich sollen meine Entwürfe den Menschen in irgend einer
Weise berühren.’ (Borngraeber & van der Geer 1986: p.12).
De consequentie van deze opvatting is dat producten meer en meer
kunstvoorwerpen werden, en net als bij de Memphis-groep speelde de
‘design-galerie’ dan ook een belangrijke rol in de verspreiding van het
gedachtegoed van het Neue Design. In dit geval met name de galerie
Wienand in Berlijn [Figuur 2.38]. Ook Christian Borngraeber zet deze
ontwikkeling in een breder internationaal verband: ‘Werken met prototypen,
orginelen in kleinere series is niet alléén typisch voor Duits avantgarde
design. […] Meubels, mode en kunsthandwerk worden vandaag de
dag in kleine ateliers gemaakt. In sommige grote steden vindt men het
bijbehorende winkeltype: de design-galerie. [...] In Berlijn bestaat sinds
herfst 1985 de design-galerie Herbert Jakob Weinand. Zijn winkelpui,
die vanaf de Kürfurstendamm te zien is, bestaat uit met kogels beschoten
veiligheidsglas. De haastige voorbijganger blijft staan, is eerst verward en
dan gefascineerd.’ (Borngraeber & van der Geer 1986: pp.4-5).
Op deze manier waren niet alleen de ontwerpen zelf ‘verhalenvertellers’,
maar vormde ook de omgeving waarin ze gepresenteerd werden
een onderdeel van het web aan betekenissen dat de gebruiker aan het
denken moest zetten. De band met de kunst werd ondertussen versterkt
door de presentatie van objecten op de vijfjaarlijkse Documenta in Kassel.
En Gwendolyn Ristant schrijft in 1990: ‘the presentation of this different
kind of design at the 1987 “Documenta 8”, the world’s largest and
most famous art show, caused a sensation […] [and] New design groups
emerged (Bellefast, Pentagon, Ginbande, Stiletto, Möbel Perdu, Berliner
Design-Werkstatt, Berliner Zimmer, etc.)’ (Erlhoff et al. 1990: p.208),
[Figuur 2.39 – 2.41].
87