JUIGCHEN IN DEN ADEL DER MENSCHLIJKE NATUUR

90 HOOFDSTUK 2
Noten
1. James Kirwan gaat zelfs zo ver Longinus en Boileau in zijn geschiedenis van het verhevene
bewust te negeren: volgens hem is “sublimity” vóór de achttiende-eeuwse Britse interpretaties
gewoon een synoniem voor “excellence” (Kirwan 2005:vii). Hij begint zijn eerste hoofdstuk in
1704, met John Dennis.
2. Verder afgekort tot Enquiry. Ik maak gebruik van de standaardeditie van J.T. Boulton uit 1958.
3. Een Nederlandse vertaling van fragmenten uit Reflections on the Revolution in France draagt de
veelzeggende titel Het wezen van het conservatisme (2002). Tot vandaag sleept Burke een conservatief
imago mee. Burke zelf typeerde zich als “Old Whig”, tegenover de “New Whigs”, die de
Franse Revolutie wel steunden. Wessel Krul vat Burkes conservatisme mooi samen in zijn inleiding
tot de vertaling van de Enquiry: “Politiek was in de ogen van Burke niet een streven naar
een toestand van blijvende stabiliteit, maar een voortdurend spel van krachten rondom een
denkbeeldig midden” (Krul in Burke 2004:17).
4. “[T]o claim Burke as a ‘Romantic’ would be manifestly absurd – he is rooted too firmly in his
empirical age” (Boulton in Burke 1958:lvii).
5. “Á la fin du XVIIIe siècle et au début du XIXe, une mode de l’obscur régna dans les beaux-arts,
sous l’influence directe de la Recherche philosophique de Burke, mal comprise et caricaturée”
(Saint Girons 1993:157).
6. Krul (2005:34) beklemtoont dat Burke geen enkel contemporain literair werk noemt. “The
works chosen by Burke all had, and still have, an uncontested position in the literary canon.
Homer and Virgil are his favourites, followed by Horace and Lucrece; from the Bible, the Book
of Job, the Psalms and Ecclesiasticus furnish fitting passages. In English literature, Burke limits
himself to the great trinity of Spenser, Shakespeare and Milton, with a distinct preference for
Milton” (Krul 2005:36).
7. Patey (1997:11-21) dicht Dennis een cruciale rol toe in het ‘ontstaan’ van literaire kritiek in de
vroege achttiende eeuw, omdat hij in A Large Account of the Taste in Poetry (1702) als eerste een
lijst van kenmerken van een goed criticus opstelde. De criticus moet zich inpassen in “polite discourse”,
is zelf niet noodzakelijk schrijver, en moet vooral een gentleman zijn. Dennis gaat uit
van de superioriteit van een upper class, die hoger opgeleid is en (dus) goede smaak heeft, tegenover
the vulgar, die enkel van oppervlakkigheden kan genieten.
8. “Little Queen Anne Man” is ontleend aan een verwijzing van Byron naar Pope.
9. Dennis voelde zich miskend en was nogal opvliegend van aard. De combinatie van deze twee
elementen bracht hem vaak in opspraak. “Mr. Dennis happened once to go to the play, when a
tragedy was acted, in which the machinery of thunder was introduced, a new artificial method
of producing which he had formerly communicated to the managers. Incensed by this circumstance,
he cried out in a transport of resentment, ‘That is my thunder by G-d; the villains will
play my thunder, but not my plays.’ This gave an alarm to the pit, which he soon explained. He
was much subject to these kind of whimsical transports, and suffered the fervor of his imagination
often to subdue the power of his reason” (Cibber 1753:234). Dit incident zou volgens de
Oxford English Dictionary aan de basis van de Engelse uitdrukking “to steal one’s thunder” liggen.
10. Dr. Johnson verwijst wel naar hem, maar kent hem in de jaren 1780, in The Lives of Poets, geen
apart lemma toe. Dat dat zijn lot zou worden, werd in Theophilus Cibbers The Lives of the Poets
uit 1753 al enigszins geanticipeerd. “His perpetual misfortune was, that he aimed at the empire
of wit, for which nature had not sufficiently endowed him; and his ambition prompted him to