Bevorderen van disseminatie van innovaties in het ... - Cinop

Ondanks het voorleggen van de genoemde defi nitie, bleek er in sommige gevallen twijfel
te bestaan bij de respondenten over wat wel en wat niet een innovatie is. Belangrijk in
de defi nitie is dat het niet hetzelfde is als participatie in iets, of de toepassing van iets
(bijvoorbeeld een spelsimulatie) dat door anderen ontwikkeld is en bijvoorbeeld eenmalig
wordt toegepast. Dat was in 4 van de 17 gevallen wel het geval. In 3 van de 17 genoemde
voorbeelden werd er niet zelf geïnnoveerd. Belangrijk aspect dat niet altijd is meegenomen
in de overweging – hoewel het wel deel uitmaakt van de defi nitie – is dat het dient te gaan
om nieuwe doelen. Uit de antwoorden viel op te maken dat het in 4 gevallen niet om
nieuwe doelen gaat. En bij 5 gegeven antwoorden was dat moeilijk vast te stellen. Daar
werden bijvoorbeeld aspecten genoemd als het verhogen van het rendement, het beter
integreren van theorie en praktijk. Dat zijn geen nieuwe doelen als dat voorheen ook al
het doel was, maar (kennelijk) (nog) niet gelukt is. In 3 van de 17 gevallen kan op alle 3
de kenmerken vastgesteld worden dat het daar niet ging om een innovatie volgens de hier
gehanteerde defi nitie. 2 daarvan zijn gepresenteerd door respondenten die ook berichtten
van een daadwerkelijke innovatie. Omdat het antwoord van de derde respondent
niet verschilde met de antwoorden die de anderen gaven over wat belemmerende en
stimulerende factoren zijn, zijn alle antwoorden op deze beide vragen opgenomen in het
vervolg van de Delphi-studie.
Innovatief gedrag
Innovatief gedrag is gedrag dat leidt tot innovaties. De Jong en Den
Hartog (2007) stellen dat innovatief gedrag een allesomvattend,
multidimensionaal construct is. Het omvat alle gedragingen waardoor
medewerkers kunnen bijdragen aan het innovatieproces. Gebaseerd op
de eerdergenoemde defi nitie van ‘innovaties’ van West en Farr (1990),
ziet Janssen (2000) innovatief gedrag als “het intentioneel genereren,
promoten en realiseren van nieuwe ideeën in een arbeidsrol, groep of
organisatie, om de organisatie, rol of groep daarvan te laten profi teren”
(p. 43, vertaald). Innovatief gedrag op het werk kan gedefi nieerd worden
als: intentionele cognitieve en fysieke activiteiten van medewerkers, die
alleen of in sociale interactie plaatsvinden en die tot generatie, promotie
en realisatie van nieuwe en aanwendbare ideeën leiden (Messmann,
Mulder & Gruber, 2010, vertaald). Voor participatie in innovaties geldt
deze specifi eke defi nitie niet. Daar is het vooral van belang dat, evenals
in (alle andere, gewone) facetten van het uitoefenen van een beroep,
medewerkers gemotiveerd werken.
Innovatie in het kader van deze review
De genoemde defi nitie van innovaties wordt als uitgangspunt genomen.
Van belang is dat de interesse in deze review primair uitgaat naar
innovaties die in het onderwijsveld zijn ontstaan. Innovaties kunnen zijn
ontstaan met behulp van ondersteuning van externe actoren. Het doel
23