Bevorderen van disseminatie van innovaties in het ... - Cinop

52
tegelijkertijd ook de bedreiging van chaos. Dat is wat hij bedoelt met
complexiteit. Beslissingen zijn afhankelijk van de omgeving, van de
keuzevrijheid. Als er meer psychologische en sociale systemen zijn,
dan is er sprake van dubbele contingentie. Met deze complexiteit moet
worden omgegaan. Routines kunnen daarbij helpen. Rituelen en formele
en informele regels ook. Organisaties bestaan volgens Luhmann uit
beslissingen, of communicatie over beslissingen. Communicatie is een
selectie van informatie, mededelingen en begrijpen. Dat vormt een drieeenheid.
Kennis kan op nieuwe leden overgedragen worden, maar wordt
opgenomen afhankelijk van de eigen psychische factoren. Luhmann zegt
dat beslissingen communicatie zijn.
Verder redenerend komt hij tot de conclusie dat een baan bij de persoon
moet passen. Leren vindt in een context plaats, is een praktijk of ervaring
en moet als een sociaal proces beschouwd worden. En het concept
van participatie betekent dat leren niet iets is wat los van de context
plaatsvindt. De logica van de praktijk impliceert dat kennis nodig is
over wat noodzakelijk is om competent te zijn in een bepaalde context.
Luhmann zegt dat een proces van zelfi nterpretatie (op organisatieniveau)
nodig is: wat zijn de doelen, de structuren, de normen en waarden
enzovoort van en binnen de organisatie? Dat levert kennis op over de
kennisontwikkeling in de groep en de sociale effecten van de door in deze
groep geproduceerde kennis.
Neo-institutionele organisatietheorieën nemen een deel van de aspecten
van Weber over (zie Walgenbach, 2006) en wijzen op de legitimiteit
van formele structuren. Componenten van de kennissociologie vormen
de basis voor deze opvattingen. Een uitgangspunt vormt dat de
‘werkelijkheid’ sociaal geconstrueerd is. Daarmee wordt bedoeld dat
individuen op basis van hun ervaringen in het dagelijks leven bepalen
wat de werkelijkheid is. Institutionalisering vormt hier een belangrijk
begrip. Institutionalisering als ‘toestand’ betekent dat de verwachtingen en
eisen van de maatschappij bepalen wat welke betekenis heeft en welke
handelingen mogelijk zijn. Het ‘proces’ van institutionalisering leidt tot
een situatie waarin sociale relaties en handelingen als vanzelfsprekend
opgevat worden en niet meer ter discussie gesteld worden. Dat alles
heeft tot gevolg dat niet alleen organisaties, maar ook individuen en