21.09.2013 Views

Bevorderen van disseminatie van innovaties in het ... - Cinop

Bevorderen van disseminatie van innovaties in het ... - Cinop

Bevorderen van disseminatie van innovaties in het ... - Cinop

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

Lerende organisatie<br />

Senge (1990) kan met zijn werk tot de systeemtheorieën gerekend<br />

worden. Hij benadrukt dat een voorwaarde voor de ontwikkel<strong>in</strong>g <strong>van</strong><br />

<strong>in</strong>novatieve lerende organisaties is, dat de <strong>in</strong>dividuen <strong>in</strong> de organisatie<br />

<strong>in</strong> staat zijn tot systemic th<strong>in</strong>k<strong>in</strong>g. Senge onderscheidt vijf dimensies<br />

<strong>van</strong> leren die geïntegreerd moeten zijn om een lerende organisatie te<br />

realiseren. De eerste dimensie betreft <strong>het</strong> leren <strong>van</strong> personen. Dat is<br />

een voorwaarde voor <strong>in</strong>novatieve lerende organisaties, echter geen<br />

garantie. De tweede zijn mental models. Daarmee doelt hij op ideeën,<br />

generalisaties, beelden die mensen hebben die bepalen hoe de wereld<br />

door hen begrepen wordt en hoe ze handelen. Daarvoor moeten de<br />

beelden die mensen hebben expliciet gemaakt worden en er moet over<br />

gediscussieerd worden. Conversaties waar<strong>in</strong> een balans bestaat tussen<br />

onderzoeken wat de beelden zijn en ze ter discussie stellen, noemt hij<br />

noodzakelijk en betitelt hij als leerzame conversaties. De derde dimensie<br />

is shared vision. Dat zijn gedeelde en gemeenschappelijke ideeën over<br />

de toekomst. Dat is nodig voor commitment. Team learn<strong>in</strong>g is de vierde<br />

dimensie. Dit start met een dialoog en leidt tot gezamenlijk denken. Het<br />

wordt beschouwd als <strong>het</strong> proces <strong>van</strong> verbanden leggen en ontwikkelen<br />

<strong>van</strong> een team om de resultaten te realiseren die de leden <strong>van</strong> de groep<br />

daadwerkelijk willen. Daarvoor zijn shared visions alleen niet genoeg. Er<br />

moet samen geleerd worden. Deze vier dimensies zijn alle noodzakelijk<br />

en ze moeten geïntegreerd worden. Maar dat is niet voldoende. Een vijfde<br />

dimensie is <strong>van</strong> belang: namelijk systemic th<strong>in</strong>k<strong>in</strong>g. Het is <strong>het</strong> middel<br />

om de andere vier te <strong>in</strong>tegreren tot een coherent geheel <strong>van</strong> theorie en<br />

praktijk.<br />

Daarvoor raadt Senge aan system maps te ontwikkelen. Dat zijn<br />

diagrammen die de belangrijkste onderdelen <strong>van</strong> een systeem en hoe<br />

ze met elkaar zijn verbonden, weergeven. Het gaat er hier om begrip en<br />

<strong>in</strong>zicht te krijgen <strong>in</strong> hoe systemen werken. De organisatie als systeem<br />

bijvoorbeeld, maar ook de relaties tussen verschillende personen.<br />

Voor leid<strong>in</strong>ggevenden betekent dit dat ze ontwikkelaars moeten zijn<br />

<strong>van</strong> beleid, strategieën en systemen. Daarnaast is hun rol als stewards<br />

noodzakelijk: uitleggen wat de z<strong>in</strong> is <strong>van</strong> wat ze doen en wat er gebeurt<br />

expliciteren aan de hand <strong>van</strong> bijvoorbeeld verhalen. Ook moeten ze zich<br />

bewust zijn <strong>van</strong> hun rol als docent, waarbij ze dan niet ‘voorzeggen’, maar<br />

45

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!