Bevorderen van disseminatie van innovaties in het ... - Cinop

Het proces van kennisontwikkeling wordt nader beschreven aan de hand van activiteiten
(Nonaka, Toyama & Byosière, 2003). Socialisatie is het proces van het bij elkaar brengen
van impliciete kennis door gemeenschappelijke ervaringen. Bij socialisatie wordt gewezen
op een paar aspecten, waaronder accumulatie van impliciete kennis. Het verzamelen van
sociale kennis, ook van buiten de organisatie, bijvoorbeeld door interactie met externe
experts en het opdoen van ideeën in het dagelijkse leven. Hetzelfde kan gedaan worden in
de eigen organisatie. Het organiseren van transfer van impliciete kennis hoort eveneens tot
de fase van socialisatie. Managers kunnen bijvoorbeeld een werkomgeving creëren waarin
collega’s het werk van elkaar kunnen zien om de expertise en competenties die nodig zijn
voor het werk beter te begrijpen. Empathie is daarbij belangrijk, omdat dat als voorwaarde
gezien wordt voor het delen van impliciete kennis onder collega’s. Externalisatie is het
proces van articulatie van impliciete kennis, zodat het expliciete kennis wordt. Dit vormt
de sleutel voor kennisontwikkeling: zo worden nieuwe, expliciete concepten ontwikkeld.
Hiervoor kunnen metaforen gebruikt worden of analogieën of modellen. Deze vormen de
basis voor de dialoog. Metaforen kunnen bijvoorbeeld worden gebruikt om (cognitieve)
confl icten te veroorzaken. Dat kan leiden tot nieuwe concepten. Bij ‘combinatie’ gaat
het om het proces van expliciete kennis van een individu naar expliciete kennis van een
ander individu of een groep. Dit kan plaatsvinden door het verzamelen van informatie,
deze te integreren, te ordenen en structureren en dat vervolgens in databases, manuals
of documenten op te slaan. Met bijvoorbeeld presentaties kan de zo verworven expliciete
kennis verspreid worden in de organisatie. Internalisatie kan plaatsvinden door het opdoen
van eigen ervaringen, het opdoen van nieuwe ideeën en kennis, het proberen te begrijpen
van waarden en gedachten. Dat kan plaatsvinden in interactie met medewerkers binnen
de organisatie. Het wordt ook wel gezien als learning-by-doing. Tevens behoort tot dit
proces het ontwikkelen van prototypes of simulaties en het experimenteren daarmee. Deze
ervaringen en de uitkomsten worden gedeeld met collega’s.
In het model van Nonaka en Takeuchi wordt de ontologische dimensie geïntegreerd. Dat
betekent dat het beschreven proces van vier fasen op de verschillende existerende niveaus
plaatsvindt. De auteurs gaan uit van het volgende: het proces wordt eerst doorlopen op
individueel niveau, vervolgens op groepsniveau enzovoort. Een combinatie van de beide
niveaus (individu en groep) en het proces dat doorlopen wordt, is grafi sch weergegeven in
onderstaande fi guur.
Nonaka, 1994, p. 20.
63