12 ileri kurs1 - Kan Merkezleri ve Transfüzyon Derneği
12 ileri kurs1 - Kan Merkezleri ve Transfüzyon Derneği
12 ileri kurs1 - Kan Merkezleri ve Transfüzyon Derneği
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Ulusal <strong>Kan</strong> <strong>Merkezleri</strong> <strong>ve</strong> <strong>Transfüzyon</strong> T›bb› Kursu XII - ‹leri Kurs<br />
reaksiyonunun klinik sonuçlar›n› do¤urur. <strong>Transfüzyon</strong>a efllik eden ilaç infüzyonlar› ya da bas›nçl› pompalarla uygulanan<br />
transfüzyonlarda ise kan torbas›nda hemoliz olmamas›na karfl›n, transfüzyon setinde hemoliz bulunacakt›r. Ayr›ca<br />
ayn› bulgular, transfüzyondan tamamen ba¤›ms›z baflka nedenlerle geliflmifl akut hemolizle iliflkili olabilir. Bu nedenle<br />
dikkatli bir ay›r›c› tan› gereklidir.<br />
‹mmun Hemolitik <strong>Transfüzyon</strong> Reaksiyonunun Laboratuvar Bulgular›<br />
Akut hemolizle iliflkili bulgulara sahip olgularda, hemoliz olas›l›¤› mutlaka d›fllanmal›d›r. Bunun için antikoagülanl›<br />
kan örne¤i al›n›p santrifüj edilir. Hasta plazmas›nda pembe renk de¤iflikli¤i hemoliz varl›¤›n›n göstergesidir. Genellikle<br />
50 mg/dl üzerinde serbest hemoglobin varl›¤›nda renk de¤iflikli¤i ortaya ç›kmaktad›r. Ancak örne¤in, hemoliz yaratarak<br />
al›nmas›ndan kaç›n›lmal›d›r.<br />
‹drardaki k›rm›z› renk de¤iflikli¤inde ise hemoglobinüri <strong>ve</strong> hematüri ay›r›c› tan›s› gereklidir. ‹drar santrifüj edildi¤inde<br />
supernatan›n berrak olup sedimentte eritrosit kitlesinin varl›¤› hematüri lehinedir. Ancak myoglobinüri de plazma<br />
<strong>ve</strong> idrarda k›rm›z› renk de¤iflikli¤i oluflturabilir. Ay›r›mda, serbest hemoglobinin niceleyici tayini <strong>ve</strong>ya elektroforezden<br />
yararlan›labilir.<br />
Plazmada haptoglobin miktar›nda azalma hemoliz için çok duyarl› bir göstergedir. Ancak karaci¤erde üretilmekte<br />
oldu¤undan, karaci¤er hasar› olan olgularda da düflük bulunabilir <strong>ve</strong> bir akut faz reaktan› oldu¤undan, inflamasyon<br />
varl›¤›nda hafif hemolizler gözden kaçabilir.<br />
Hemolizde plazma LDH düzeyi yükselmektedir. Ancak LDH, böbrek, lenfatik sistem, karaci¤er, trombosit, myokard<br />
gibi di¤er dokularda da üretildi¤inden, LDH düzeyleri ancak hemolizin di¤er ölçütleri ile birlikte yorumland›¤›nda de-<br />
¤erlidir.<br />
Akut hemolizin bafllang›c›ndan 1 saat sonra plazmada bilirubin seviyeleri yükselmeye bafllar, 5-7 saat sonra pik yapar<br />
<strong>ve</strong> karaci¤erin eliminasyon kabiliyetinde bir bozukluk yoksa yaklafl›k 1 gün sonra normale döner. Artan bilirubin<br />
fraksiyonu indirekt bilirubindir <strong>ve</strong> buna paralel olarak idrarda ürobilinojen artar ancak bilirubin negatiftir.<br />
Geç hemolitik transfüzyon reaksiyonlar›nda da, plazmada serbest hemoglobin belirebilir, haptoglobin azalabilir,<br />
baz› olgularda hemoglobinüri gözlenebilir <strong>ve</strong> transfüzyondan 1–2 hafta sonra aç›klanabilir bir baflka neden olmaks›z›n<br />
hemoglobin düflmüfltür.<br />
Akut HTR’n›n daha <strong>ileri</strong> incelemesi için, hastadan al›nan yeni antikoagülanl› <strong>ve</strong> düz kan örne¤i, transfüze edilen<br />
ünite içinde kalan ürün ile birlikte <strong>ve</strong> transfüzyon seti dahil kan merkezi laboratuvar›na gönderilmelidir. Hastan›n transfüzyon<br />
öncesi örne¤i <strong>ve</strong> çapraz karfl›laflt›rma için kullan›lan ba¤›flç› kan› incelemenin tamamlanmas› için gereklidir.<br />
<strong>Transfüzyon</strong> reaksiyonu flüphesinin incelenmesinde testler, daha önce kan grubu <strong>ve</strong> çapraz karfl›laflt›rma ifllemlerini<br />
gerçeklefltiren ayn› teknisyen taraf›ndan yap›lmamal›d›r.<br />
‹lk olarak, hastan›n flüpheli transfüzyon öncesi <strong>ve</strong> transfüzyondan sonra al›nan kan örne¤inde <strong>ve</strong> torba kanda DAT<br />
yap›l›r. Hastan›n DAT’i pozitif <strong>ve</strong>ya transfüzyon öncesinden daha güçlü pozitif ise, ba¤›flç› kan›nda DAT’in negatif oldu¤u<br />
gösterildikten sonra, hemolitik transfüzyon reaksiyonunun nedeni olarak eritrosit uyumsuzlu¤undan flüphelenmelidir.<br />
Bunu izleyen aflamada, hastan›n transfüzyon öncesi <strong>ve</strong> yeni kan örne¤inde, ayr›ca transfüze edilen torba kandan <strong>ve</strong><br />
çapraz karfl›laflt›rma amac›yla kullan›lan ba¤›flç› kan›ndan ABO <strong>ve</strong> Rh(D) tan›mlama yap›lmal›d›r.<br />
E¤er hasta grubunda hata <strong>ve</strong>ya örnek kar›fl›kl›¤› ya da yanl›fl torba etiketlemesi saptan›rsa, hatal› kan ile transfüze<br />
edilme riski tafl›yan bir baflka hasta bulunup bulunmad›¤› araflt›r›l›r. Tüm hatal› kay›t <strong>ve</strong> sonuçlar, daha <strong>ileri</strong> bir hatadan<br />
kaç›nabilmek için i<strong>ve</strong>dilikle düzeltilir. fiüpheli transfüzyon reaksiyonunun tüm de¤erlendirme sonuçlar›na iliflkin<br />
bir rapor haz›rlan›larak hastan›n hekimlerine <strong>ve</strong>rilir.<br />
Eritrosit süspansiyonu nedenli HTR’da <strong>ileri</strong> inceleme ayr›ca, al›c›n›n transfüzyon öncesi <strong>ve</strong> sonras› elde edilen plazmas›nda<br />
antikor taramad›r. Hastan›n transfüzyon öncesi <strong>ve</strong> sonras› plazma örneklerinin ba¤›flç› eritrositleriyle çapraz<br />
karfl›laflt›rmas› tekrarlan›r. E¤er HTR’a neden olan ürün trombosit süspansiyonu <strong>ve</strong>ya taze donmufl plazmaysa, ba¤›flç›<br />
plazmas›nda antikor tarama, re<strong>ve</strong>rse gruplama ile antikor tan›mlama, transfüze edilen ürün plazmas› ile hastan›n transfüzyon<br />
öncesi <strong>ve</strong> sonras› elde edilen kan örne¤indeki eritrositler aras›nda çapraz karfl›laflt›rma yap›l›r.<br />
- 102 -
Change language