12 ileri kurs1 - Kan Merkezleri ve Transfüzyon Derneği
12 ileri kurs1 - Kan Merkezleri ve Transfüzyon Derneği
12 ileri kurs1 - Kan Merkezleri ve Transfüzyon Derneği
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Yaflam hakk› gibi kutsal bir hakk›n korunabilmesinde alternatifsiz yaflamsal önemi olan kan bileflenleri <strong>ve</strong> plazma<br />
ürünlerinin her hastaya gerekti¤inde gerekti¤i say›da gü<strong>ve</strong>nli bir flekilde temini ancak toplumun bu konuya ilgisi <strong>ve</strong> deste¤i<br />
ile mümkündür. Bu deste¤in tesisinde <strong>ve</strong> sürdürülebilmesinde kan ba¤›flç›lar›n›n “memnuniyeti” çok büyük öneme<br />
sahiptir. Herhangi bir nedenle kan ba¤›flç›s›n›n kan ba¤›fl›na devam etmemesi olabilecek en önemli yan etkidir.<br />
<strong>Kan</strong> ba¤›fl› s›ras›nda oluflan her türlü "istenmeyen durum; kan ba¤›flç›s› aç›s›ndan yan etki" olarak kabul edilmelidir.<br />
Bu aç›dan bak›ld›¤›nda kan ba¤›fl›nda görülen yan etkiler 2 ana bafll›k alt›nda ele al›nmal›d›r; t›bbi <strong>ve</strong> idari yan etkiler.<br />
I - T›bbi yan etkiler: T›bbi yan etkiler s›kl›kla 3 nedenden dolay› karfl›m›za ç›kmaktad›r; hipovolemi, vasovagal etki<br />
<strong>ve</strong> i¤ne girifli.<br />
Ba¤›flç› reaksiyonlar› <strong>ve</strong> nedenleri<br />
Hafif dereceli reaksiyonlarda; sinirlilik, atefl basmas›, solukluk, terleme, hiper<strong>ve</strong>ntilasyon, hipotansiyon, bulant›,<br />
kusma görülebilir.<br />
Orta dereceli reaksiyonlarda; yukardaki bulgulara ek olarak; fluur kayb›, bradikardi, h›zl› <strong>ve</strong> derin olmayan solu-<br />
num görülebilir.<br />
KAN BA⁄IfiÇISINDA GÖZLENEN YAN ETK‹LER<br />
Hipovolemi Bafl dönmesi, bay›lma, diaforez, bulant›, kusma<br />
Vasovagal etki Bay›lma, so¤uk terleme, bradikardi, diaforez, solukluk<br />
‹¤ne girifli Hematom, sinir yaralanmas›, lokal enfeksiyon, tromboflebit<br />
‹leri dereceli reaksiyonlarda; tetani, konvülsiyon, kardiak <strong>ve</strong>/<strong>ve</strong>ya respiratuvar problemler görülebilir.<br />
T›bbi yan etkiler aras›nda yer alan i¤ne girifline ba¤l› en önemli yan etki hematomdur. Genellikle i¤ne ç›kt›ktan son-<br />
ra damar duvar›n›n tamamen kapanmamas› nedeni ile ortaya ç›kar. Ancak çok nadirde olsa hematom i¤ne girifli s›ras›nda<br />
yanl›fll›kla arter yaralanmas› nedeniyle de olabilmektedir.<br />
T›bbi yan etkilerde tedavi:<br />
1) <strong>Kan</strong> al›m› hemen durdurulur, kemer, kravat gibi vücudu s›kan eflyalar gevfletilir.<br />
2) Ba¤›flç› Trandelenburg pozisyonuna getirilir. Ba¤›flç›n›n aln›na <strong>ve</strong> ensesine so¤uk kompres uygulan›r, alkol <strong>ve</strong>ya<br />
amonyak koklat›l›r.<br />
3) Ortama temiz hava ak›m› sa¤lan›r.<br />
4) Kusma olas›l›¤› için ba¤›flç›n›n bafl› yana çevrilir, torba, ka¤›t havlu gibi malzeme haz›rlan›r.<br />
5) <strong>Kan</strong> bas›nc› <strong>ve</strong> nab›z takibi yap›l›r.<br />
6) Hiper<strong>ve</strong>ntilasyon varsa ba¤›flç›n›n torba içinden nefes al›p <strong>ve</strong>rmesi sa¤lan›r.<br />
7) Beklenen düzelme olmaz ise damar yolu aç›larak serum fizyolojik <strong>ve</strong>rilir.<br />
8) Daha a¤›r durumlarda damar yolu aç›k olarak ba¤›flç› yak›n t›bbi takip alt›nda <strong>ileri</strong> müdahalelerin yap›labilece-<br />
¤i bir merkeze nakledilir.<br />
9) T›bbi ba¤›flç› komplikasyonlar› içinde ayr›cal›¤› olan hematomun önlenmesi için i¤ne damardan yavafl ç›kar›lmal›<br />
<strong>ve</strong> donörün kolu k›vr›lmadan i¤ne yeri üzerine 10dk bas›nç uygulanmal›d›r. E¤er hematom oluflmufl ise ba-<br />
- 192 -<br />
Dr. N. Nuri SOLAZ
Change language