12 ileri kurs1 - Kan Merkezleri ve Transfüzyon Derneği
12 ileri kurs1 - Kan Merkezleri ve Transfüzyon Derneği
12 ileri kurs1 - Kan Merkezleri ve Transfüzyon Derneği
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Ulusal <strong>Kan</strong> <strong>Merkezleri</strong> <strong>ve</strong> <strong>Transfüzyon</strong> T›bb› Kursu XII - ‹leri Kurs<br />
bilecektir. Önceki y›llarda fetus beyin hücrelerinin nakli ile Parkinson hastal›¤›n›n tedavisinde elde edilen baflar›l› sonuçlar<br />
belki embriyonik kök hücre teknolojisi yard›m›yla geliflmeler göstermektedir. Embriyonik kök hücreler, geliflen<br />
embriyodan elde edilirler. Ço¤alma potansiyelleri fazla olup teratom oluflumuna yol açma riskleri vard›r. Embriyonik<br />
kök hücreleri pluripotent hatta totipotent olup, nörolojik hastal›klar› iyilefltirme potansiyeli yetiflkin kök hücrelerinden<br />
daha fazlad›r. Amerikan Nöroloji Birli¤i; nörolojik hastal›klarda embriyonik kök hücre kullan›m›n› <strong>ve</strong> tedavi edici klonlama<br />
için somatik hücre nukleus transferini bilimsel <strong>ve</strong> etik kurallar içinde yap›lmak flart› ile desteklemektedir.<br />
Parkinson Hastal›¤›<br />
Parkinson Hastal›¤›, ilk hedef hastal›klardan olmufltur, ancak tek hücre tipini içermesine ra¤men karmafl›k bir yaklafl›m›<br />
gerektirmektedir. Burada amaçlanan Dopamin yapan hücre transferidir. Dopaminerjik nöronlar›n rejenere olmas›n›n<br />
nondopaminerjik bulgular› da düzeltece¤i kabul edilmektedir. Kök hücresinden dopamin salg›layan birçok hücre<br />
elde edilebilir. Her dopamin salg›layan hücre tedavide yararl› de¤ildir <strong>ve</strong> bunlar›n sadece belirli alt tiplerinin Parkinson<br />
hastal›¤› tedavisinde etkili oldu¤u belirtilmifltir. Embriyonel kök hücreler dopaminerjik nöron oluflturmada di¤er<br />
kök hücrelere göre daha potent kabul edilmektedir. Embriyonal kök hücre naklindeki etik sorunlar nedeni ile klinik çal›flmalar<br />
s›n›rl› say›dad›r <strong>ve</strong> mezenfliyal kök hücre <strong>ve</strong> yetiflkin stromal hücreleri gibi di¤er nonnöral hücre çal›flmalar› da<br />
sürmektedir.<br />
Spinal Kord Yaralanmalar›<br />
Spinal kord yaralanmalar›, ABD’de 13-15.000/y›l iken, Türkiye’de 1.600-2.000/y›l s›kl›ktad›r. Merkez sinir sisteminin<br />
rejenerasyon kapasitesinin olmamas› kavram› bu gün h›zla de¤iflmektedir.<br />
A¤›r spinal kord yaralanmalar›nda çok farkl› hücreler haraplan›r; özellikle haraplanan nöronlar› zarar gören alanda<br />
yeniden ço¤alt›p hedef dokular›yla do¤ru flekilde birlefltirmek çok zordur. Ancak bu hastalar›n , kay›p fonksiyonlar›n›<br />
(kol-bacakta s›n›rl› hareket, mesane kontrolu, a¤r›dan kurtulma) s›n›rl› olarak kazanmalar› da büyük bir aflama <strong>ve</strong> baflar›<br />
say›lmaktad›r. Birçok yaralanmada, spinal kord asl›nda tam kesilmez, baz› sinyal tafl›yan nöronlar kesintisizdir; ancak<br />
bu aksonlar mesaj tafl›yamazlar, çünkü aksonlar› koruyan myelin k›l›f› oluflturan oligodendrositler kaybolmufltur.<br />
Araflt›r›c›lar bu myelin yapan hücreleri yerine koymaya yönlenmifl <strong>ve</strong> farede bunu baflarm›fllard›r. Hayvan deneylerinde,<br />
kök hücrelerin zedelenmifl spinal korda transplante olup farkl›laflaca¤› <strong>ve</strong> spinal kord zedelenmelerinde kullan›labilece¤i<br />
gösterilmifltir. Nöral prekürsör hücreler akson tamiri yan› s›ra motor sinir sisteminin rejenerasyonunu da sa¤layabile¤i<br />
düflünülmektedir. GKK hücrelerinin de hematopoietik <strong>ve</strong> nöroglial progenitörleri in vitro olarak ço¤altabilece¤i<br />
gösterilmifltir.<br />
Multipl Sklerozis<br />
Multipl sklerozisde (MS) myelin <strong>ve</strong> myelin oluflturan oligodendrositlerin harabiyeti sonucu nörolojik fonksiyon kayb›<br />
ortaya ç›kar <strong>ve</strong> akson kayb› ile demiyelinizasyon oluflur. MS da, tedavi stratejisi remyelinizasyon sa¤lamaya yöneliktir.<br />
‹nsan beyninden elde edilen oligodentrosit progenitör hücrelerinin s›n›rl› miktarda ço¤ald›¤› <strong>ve</strong> say›lar›n›n az oldu¤u,<br />
türler aras› önemli farkl›l›klar gösterdi¤i görülmüfltür . ‹nsan fetal nöral kök hücreleri invitro oligodentrositlere<br />
farkl›laflt›r›labildikleri gösterilmifltir. Etik sorun yan›s›ra rejeksiyonun fazla olmas› kullan›m öner<strong>ileri</strong>ni k›s›tlamaktad›r.<br />
Aksonal oluflum h›z›n›n eriflkin kök hücrelerinde fetal kök hücrelere göre daha fazla olmas› nedeniyle eriflkin kök hücreleri<br />
öncelikle önerilmektedir.<br />
MS, multifokal bir demiyelinize hastal›k oldu¤undan tedavi stratejisinde lezyona hücre injeksiyonu pratik olarak zor<br />
oldu¤u için semptoma yönelik hedeflenmifl bölgelere hücre injeksiyonu düflünülmüfltür. Klinik olarak sessiz plaklara<br />
hücre <strong>ve</strong>rilmesi remyelinizasyonu sa¤layarak kronik harabiyeti önleyebilir. Hem eriflkin, hem de embriyonal hücrelerle<br />
deneyler sürmektedir.<br />
Huntington Koresi<br />
Kal›tsal otozomal dominant geçen bir hastal›kt›r. Psikiyatrik <strong>ve</strong> nörolojik semptomlar bafllang›çta mevcutken sonra-<br />
- 175 -
Change language