12 ileri kurs1 - Kan Merkezleri ve Transfüzyon Derneği
12 ileri kurs1 - Kan Merkezleri ve Transfüzyon Derneği
12 ileri kurs1 - Kan Merkezleri ve Transfüzyon Derneği
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
‹KL‹M VE VEKTÖR BA⁄IMLI GÜNCEL V‹RAL ENFEKS‹YONLAR<br />
Vektörlerle bulaflan enfeksiyonlar insan sa¤l›¤›n› tehdit eden hastal›klar aras›nda önemli bir yer tutmaktad›r. Bu<br />
grupta bulunan arboviruslar 500 kadar farkl› virus tipini kapsar, tropikal <strong>ve</strong> subtropikal ülkelerde yayg›nd›r. <strong>Kan</strong> emici<br />
artropodlar taraf›ndan bulaflt›r›l›rlar, <strong>ve</strong>ktörleri olan artropodlara zarar <strong>ve</strong>rmezler <strong>ve</strong> do¤ada genellikle <strong>ve</strong>ktör arthropod<br />
ile do¤al yaflamdaki konaklar› aras›nda s›n›rl› bir döngüleri vard›r. Viral etkenler, artropod <strong>ve</strong>ktörlerin dokular›nda ço-<br />
¤alma özelli¤ine sahiptir <strong>ve</strong> özellikle tükrük bezlerinde konsantre olurlar. Arboviruslar, Togaviridae, Bunyaviridae <strong>ve</strong><br />
Flaviviridae ailelerinde yer almaktad›r. Bunyaviruslar, RNA viruslar›n›n en genifl ailesidir <strong>ve</strong> 350 den fazla izolat› vard›r.<br />
Bunyaviridae’de bulunan türler negatif anlaml› tek iplikli RNA içerir <strong>ve</strong> 3 parçal› sirküler genomlar› vard›r. Bu ailede<br />
Orthobunyavirus, Hantavirus, Nairovirus, Phlebovirus <strong>ve</strong> Tospovirus’lar bulunmaktad›r. Orthobunyaviruslar, nairoviruslar<br />
<strong>ve</strong> phleboviruslar <strong>ve</strong>ktör artropodlarla bulafl›r. Hantaviruslar do¤al yaflamda rodent konaklar›nda persistan<br />
enfeksiyon oluflturur <strong>ve</strong> bunlar›n sekret <strong>ve</strong> ekskretleri ile insanlara bulafl›r. Ülkemizde saptanan arboviral enfeksiyonlardan<br />
K›r›m-Kongo <strong>Kan</strong>amal› Atefli virusu, Puumala virus, Naples <strong>ve</strong> Toscany viruslar› bu ailede yer almaktad›r. Bu enfeksiyonlar›n<br />
ortaya ç›k›fl›, özellikle salg›nlar›n oluflmas› iklim de¤ifliklikleri ile de iliflkilidir. Vektör olan sivrisinek, kene<br />
gibi artropodlar›n <strong>ve</strong> do¤al hayatta tafl›y›c› konak olan küçük memel<strong>ileri</strong>n yaflam alanlar›, biyoloj<strong>ileri</strong> <strong>ve</strong> insan-<strong>ve</strong>ktör<br />
temas› iklim yap›s› <strong>ve</strong> de¤ifliklikleri ile yak›ndan iliflkilidir. Ülkemizde saptanm›fl <strong>ve</strong> potansiyel olan iklim <strong>ve</strong> <strong>ve</strong>ktör<br />
iliflkili viral enfeksiyonlar tabloda <strong>ve</strong>rilmifltir.<br />
- 78 -<br />
Prof. Dr. Ayflen GARGILI<br />
Virus Hastal›k Vektör Yay›l›fl Saptand›/Potansiyel<br />
Orthobunyavirus<br />
La Crosse Ensefalit Sivrisinek Kuzey Amerika<br />
Ngari <strong>Kan</strong>amal› atefl Sivrisinek Afrika<br />
Oropouche Atefl Karasinek Güney Amerika<br />
Tahyna Atefl Sivrisinek Avrupa Potansiyel<br />
Hantavirus<br />
Hantaan <strong>Kan</strong>amal› atefl Rat Güneydo¤u Avrupa, Asya Saptand›<br />
Seoul <strong>Kan</strong>amal› atefl Rat Tüm dünyada<br />
Puumala <strong>Kan</strong>amal› atefl Rat Bat› Avrupa Saptand›<br />
Sin Nombre Kardiyopulmoner sendrom Rat Kuzey Amerika<br />
Nairovirus<br />
CCHF <strong>Kan</strong>amal› atefl Kene Güneydo¤u Avrupa, Asya, Afrika Saptand›<br />
Phlebovirus<br />
Rift Valley Fe<strong>ve</strong>r Atefl Tatarc›k Afrika Potansiyel<br />
Sandfly Fe<strong>ve</strong>rs Atefl Tatarc›k Güneydo¤u Avrupa, Afrika Saptand›
Change language