12 ileri kurs1 - Kan Merkezleri ve Transfüzyon Derneği

YEN‹DO⁄ANDA TRANSFÜZYON UYGULAMALARI
Konumuz yenido¤anda transfüzyon kurallar›, eritrosit, trombosit transfüzyonu ve plazma transfüzyonlar›, uterus içi
dönemde transfüzyon, yenido¤anda kan ›fl›nlama ve kan de¤iflimi bafll›klar› alt›nda ifllenecektir.
YEN‹DO⁄ANDA TRANSFÜZYON KURALLARI
Yenido¤an yo¤un bak›m imkânlar›n›n geliflmesi, kan kullan›m say›s› artan yeni hasta gruplar›n› önümüze getirmektedir.
Artan say›da kan kullan›m› söz konusudur. Bu bebeklerde fayda ile zarar›n en uygun seviyelerde tutulmas›, tehlikelerinin
azalt›lmas›, önlemlerin gelifltirilmesi, kan kullan›m kurallar›n›n ve tetikleyici hemoglobin de¤erlerinin ve klinik
bulgular›n üzerinde fikir birli¤i oluflturulmas› ihtiyac› vard›r.
Uterus içi kan verme ve yenido¤anda kan de¤iflimi ayr›ca ele al›nmas› gereken özelliklere sahiptir.
ER‹TROS‹T TRANSFÜZYONU
Yenido¤an dönemindeki bir bebe¤e kan ve kan ürünü verme karar› al›rken, yetiflkinlerdeki kurallar geçerli olmakla
birlikte yenido¤an ile yetiflkin aras›ndaki baz› farklar›n dikkate al›nmas› gerekir (1,2).
SAGM’li eritrosit süspansiyonlar› sabit hemoglobin-Hct de¤erlerine sahiptir. Bizim hastanemizde Hct %55±2 olarak
bulunmufltur. Bu de¤erin Hemoglobin (Hb) olarak karfl›l›¤› 18 g Hb/dl eritrosit süspansiyonu (es) dir. 15 cc/kg
SAGM eritrosit süspansiyonu verilen bir bebekte Hb’nin 3,4 g/dl artmas› beklenir.
Hb art›fl› =15 cc es/kg x 0.18 g Hb/cc es /(0.8 dl/kg =3,375 g/dl
Yenido¤an ve yetiflkin transfüzyonunun farklar› flunlard›r:
1. Yenido¤an›n a¤›rl›¤› düflüktür. Bu durum, ayn› kan torbas›n›n bölünerek tekrar tekrar kullan›lmas›na imkân verir.
Kan torbas›n›n aktar›m hortumlar› steril hortum birlefltiricilerle transfer torbalara birlefltirilir ve kan, transfer
torbaya istenen miktarda aktar›l›r. Torban›n bölünerek kullan›lmas›, ana torbadan tekrar tekrar kan al›nmas›n›
sa¤lar, bebe¤e fazla kan gönderilmesini önler ve çok say›da vericiden kan alman›n tehlikelerini azalt›r.
2. Yenido¤an›n kilo bafl›na kan hacmi 80 ml olup eriflkinden daha yüksektir. Bu durum, verilen kan ürünü ile beklenen
art›fl›n hesaplanmas›nda küçük bir farkl›l›k yarat›r. Yenido¤an›n hemoglobin miktar› k›sa zamanda büyük
farkl›l›klar gösterir. Kordon kan›nda 16.8 g/dl’dir. Do¤umun 24. saatinde 18.4 g/dl’e ç›kar. ‹kinci ay›n sonunda
11.5 g/dl’e düfler. Bu ayda normalin alt s›n›r› 9.0 g/dl olur. Preterm bebeklerde bu de¤er 7.0 g/dl’e kadar düfler.
Bu sebeple, normal hemoglobin de¤erlerine tablolardan bakmak gerekir (3).
3. Yenido¤an ortalama k›rm›z› kan hücresi hacmi (MCV) 105 fl ve Hb F yüzdesi (%75) daha yüksektir. Bu de¤erler
do¤um ile de¤il, gebelik ay› ile ilgilidir. Yenido¤an bebekler transfüzyon alm›fl iseler. bebeklerin MCV e¤risinde
bebek ve verici MCV’lerini iflaret eden çift hörgüç görünümü verir. Bu görünüm bebe¤in transfüzyon
ald›¤›n› tahmin etmemize yard›m eder.
4. Yenido¤an k›rm›z› kan hücrelerinin hayat süresi k›sad›r. Bu, hem hücrelerin yap›s›ndan hem de yenido¤anda
kilo bafl›na dalak ve karaci¤er hacminin eriflkinlerden büyük olmas›ndan kaynaklan›r.
5. Yenido¤an kan grubu antijenleri yeterli olmakla birlikte eriflkin seviyesinden daha azd›r. Bu, anneden bebe¤e
geçen fakat yenido¤an k›rm›z› kan hücrelerini y›kmayan antikor titresinin vericinin k›rm›z› kan hücrelerini y›kabilmesi
gibi bir farkl›l›k yarat›r. Bu sebeple verilecek kan grubu seçilirken annenin kan grubu dikkate al›nmal›d›r.
Genellikle O grubu ve anti A titresi düflük kanlar seçilir.
6. Yenido¤an›n plazmas›ndaki antikorlar genellikle anneden geçen antikorlard›r. Bu durumda annenin alloimmunizasyonu,
otoantikorlar› ve Anti-A ve Anti-B antikorlar› bebe¤e geçer. Bunun sonucunda bebekte Coomb’s (+)
- 145 -
Prof. Dr. Davut ALBAYRAK