12 ileri kurs1 - Kan Merkezleri ve Transfüzyon Derneği
12 ileri kurs1 - Kan Merkezleri ve Transfüzyon Derneği
12 ileri kurs1 - Kan Merkezleri ve Transfüzyon Derneği
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Ulusal <strong>Kan</strong> <strong>Merkezleri</strong> <strong>ve</strong> <strong>Transfüzyon</strong> T›bb› Kursu XII - ‹leri Kurs<br />
Mikroagregat Debrise Ba¤l› Reaksiyonlar<br />
Mikroagregat debris, 20-<strong>12</strong>0 µm çap›ndad›r <strong>ve</strong> kan›n saklanmas› s›ras›nda oluflmufl hayatiyetini kaybetmifl trombositler,<br />
lökositler <strong>ve</strong> fibrin a¤lar›ndan ibarettir. Çaplar› nedeniyle mikroagregatlar standart 170-260 µm’lik kan filtreleri<br />
ile tutulamazlar.<br />
1960’larda aç›k kalp cerrahisi <strong>ve</strong> kardiyopulmoner by-pass cerrahisi geçiren hastalar›n post-operatif dönemde postperfüzyon<br />
sendromu geçirdi¤i gösterildi. Bu semptom kompleksi k›smen end-organ kapillerlerin mikroagregat debris ile<br />
t›kanmas›na ba¤lanan serebral <strong>ve</strong> renal fonksiyon bozuklu¤u ile karekterize idi. Vietnam savafl›nda masif transfüzyon yap›lan<br />
askerlerde respiratuvar distress sendromu (flok akci¤eri) görülmesi <strong>ve</strong> otopside akci¤erlerde periyodik asit- Schiff<br />
(PAS) pozitif materyal bulunmas› mikroagragat debrisin patogenezde rolü oldu¤unun delili olarak kabul edilmifltir. 1970<br />
<strong>ve</strong> 1980’lerde ise mikroagregat debrisin kandan kald›r›lmas›n›n etkisi konusunda çal›flmalar yap›lm›fl <strong>ve</strong> 6 üniteye kadar<br />
mikroagregat filtresi kullan›lm›fl kan transfüzyonunun kalça <strong>ve</strong>ya kardiyak cerrahide bir fayda sa¤lamad›¤› gösterilmifltir.<br />
Günümüzde mikroagregat filtreleri kardiyopulmoner bypass pompalar› d›fl›nda nadiren kullan›lmaktad›rlar.<br />
Hipotansif Reaksiyonlar<br />
Hipotansiyon, anjiotensin con<strong>ve</strong>rting enzim (ACE) inhibitörleri kullanan <strong>ve</strong> yatakbafl› lökosit filtreleri ile lökositi<br />
azalt›lm›fl trombosit süspansiyonlar› alan kiflilerde ortaya ç›kabilir. Bu durum negatif yüklü lökosit filtreleri aras›ndan<br />
geçen kanda bradikinin oluflumuyla aç›klanmaktad›r. Faktör XII, intrinsik koagülasyon yolunda kontakt faktörler için<br />
önemli olan subendoteliyumu taklit edecek flekilde negatif yüklü filtre yüzeyinden geçerken akti<strong>ve</strong> olur (FXIIa). FXIIa<br />
prekallikreini kallikreine çevirir, bu da yüksek molekül a¤›rl›kl› kininojeni parçalayarak bradikinini oluflturur. ACE inhibitörleri<br />
alan kiflilerde bradikinini y›kan kininaz-II enzimi inhibe edildi¤inden hastaya <strong>ve</strong>rilen bradikinin biyolojik aktivitesi<br />
uzayacak <strong>ve</strong> hipotansiyona neden olabilecektir.<br />
Bu reaksiyonlar, depolanma öncesi lökofiltrasyon yap›lan kan bileflenlerinde görülmez çünkü bradikinin saklama<br />
s›ras›nda kan torbas› içinde süratle y›k›l›r. Bu reaksiyon daha sonra pozitif yüklü lökofiltreler ile de görülmüfltür. ACE<br />
inhibitörleri alan hastalarda in vivo olarak ortaya ç›kan bradikinini de y›kma kapasitesi azald›¤›ndan bu hastalar her<br />
türlü allerjik reaksiyon sonras› ortaya ç›kacak bradikinine karfl› hassast›rlar. Bu hastalarda depolanma öncesi lökofiltre<br />
edilmifl ürünler tercih edilmeli <strong>ve</strong>ya hastalar geçici olarak ACE inhibitörlerini kullanmamal›d›rlar.<br />
Lökosit Azalt›lm›fl <strong>Kan</strong> Bileflenlerine Karfl› Oküler Reaksiyon: K›rm›z› Göz Sendromu<br />
Depolama öncesi spesifik bir lökofiltrasyon sistemi ile lökofiltre edilmifl (LeukoNet Prestorage Leukoreduction<br />
System; Hemasure, Marlborough, MA) eritrosit süspansiyonu alan baz› hastalarda bilateral konjunktival eritem geliflti-<br />
¤i rapor edilmifltir. Konjunktival eritem, transfüzyonun ilk 24 saati içinde, rezolüsyon ise 2-21 gün (ortalama 5 gün)<br />
içinde oluflmufltur. Sorumlu tutulan filtre sisteminin üretimi durdurulmufl, di¤er filtre sistemleri ile ise ayn› reaksiyon rapor<br />
edilmemifltir. Bu sendromun semptomlar›n›n filtrasyon setinden s›zan allerjik <strong>ve</strong>ya toksik bir kimyasaldan kaynakland›¤›<br />
düflünülmekle birlikte gerçek neden bulunamam›flt›r.<br />
Plastisizer Toksisitesi<br />
Plastisizerler sert polyvinyl kloride (PVC) plastiklerini daha esnek yapmak için kullan›lan kimyasallard›r. <strong>Kan</strong> saklama<br />
torbalar›nda kullan›lan geleneksel plastisizer di-2-ethyl hexyl phthalate (DEHP) dir. Bu madde zamanla plastikten<br />
kana <strong>ve</strong> kan bileflenlerine kar›fl›r. DEHP metaboliti mono-2-ethyl hexyl-phthalate (MEHP) de saklama süresince birikir.<br />
DEHP içeren kan›n transfüzyonu sonucu bu madde bir çok dokuya yay›l›r; en fazla birikim ya¤ dokusunda olur.<br />
Baz› hayvan çal›flmalar› büyük miktarlarda DEHP’in toksik hatta karsinojenik olabilece¤ini göstermifltir. Baz› in vitro<br />
çal›flmalarda ise MEHP’in negatif inotrop etkisinin olabilece¤i <strong>ve</strong> izole miyokard hücrelerinde irregüler kontraksiyonlar<br />
yapabilece¤i gösterilmifltir. Baz› transfüzyon al›c›lar›nda antiplastisizer IgE’nin varl›¤› <strong>ve</strong> eritrosit membranlar›na<br />
DEHP’in inkorpore oldu¤u gösterilmifltir. DEHP türü plastisizerlerin muhtemel yan etk<strong>ileri</strong>ne karfl›n bu maddelerin<br />
eritrosit membran›n› stabilize etti¤i <strong>ve</strong> saklama s›ras›nda trombositlerin morfolojik özelliklerini iyilefltirdikleri de görülmüfltür.<br />
- <strong>12</strong>0 -