12 ileri kurs1 - Kan Merkezleri ve Transfüzyon Derneği
12 ileri kurs1 - Kan Merkezleri ve Transfüzyon Derneği
12 ileri kurs1 - Kan Merkezleri ve Transfüzyon Derneği
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
ALLOJEN‹K KORDON KANI BANKACILI⁄INDA UMUTLAR<br />
Kök Hücre Nedir?<br />
Kend<strong>ileri</strong> için uygun olan bir çevre içinde ço¤alma, kendini yedekleme <strong>ve</strong> idame ettirme, çok say›da farkl›laflm›fl<br />
hücreler oluflturabilme <strong>ve</strong> dokuda hasar oluflmas› durumunda dokuyu yenileyebilme (onarma) yeteneklerine sahip olan<br />
hücrelere “kök hücreler” denir.<br />
Kök hücreler bu özellikleri bak›m›ndan birkaç alt gruba ayr›l›rlar:<br />
1- Totipotent kök hücreler: Tam <strong>ve</strong> fonksiyon gösteren bir canl›y› oluflturabilecek tüm hücre tiplerini oluflturabilirler<br />
(erken embriyonel hücreler).<br />
2- Pluripotent kök hücreler: Pek çok doku tipini oluflturabilirler fakat fonksiyon gören bir canl› yapamazlar (embriyonel<br />
kök hücre diz<strong>ileri</strong>).<br />
3- Multipotent kök hücreler: Baz› doku tiplerini oluflturabilirler (eriflkin kök hücreleri).<br />
De¤iflik dokularda o dokulara ait hücrelere farkl›lafl›p ço¤alan eriflkin kök hücreleri vard›r.<br />
Örne¤in: “Nöral kök hücreler” sinir siteminin bir çok hücresini olufltururken “gastrointestinal sistem kök hücreleri”<br />
ise barsakta fonksiyon gören bir çok hücreyi oluflturur. ‹nsanda tüm kan hücrelerini <strong>ve</strong> ba¤›fl›kl›k sistemi hücrelerini<br />
oluflturma yetene¤ine sahip hücrelere “hematopoietik kök hücreler” ad› <strong>ve</strong>rilir.<br />
Hematopoietik Kök Hücre Nerede Bulunur?<br />
Hematopoietik kök hücrelerin iyi bilinen kaynaklar› kemik ili¤i, vücut dolafl›m›ndaki kan <strong>ve</strong> göbek kordon kan›d›r.<br />
Bir göbek kordonundan yaklafl›k 200 mL kan toplanabilir <strong>ve</strong> bu kan içinden yaklafl›k 4 milyon kadar hematopoiteik kök<br />
hücre elde edilebilir. Göbek kordonundan elde edilen kök hücreler k›smen daha erken dönem hücreler olduklar› için<br />
eriflkinde bulunan di¤er hematopoietik kök hücrelere göre daha fazla ço¤alma <strong>ve</strong> daha uzun yaflama kapasitesine sahip<br />
olduklar› yönünde çal›flmalar bulunmaktad›r.<br />
Hematopoietik Kök Hücre Hangi Hastal›klar›n Tedavisinde Kullan›l›r?<br />
Kök hücreler günümüzde yayg›n olarak baflta kan <strong>ve</strong> kemik ili¤i kaynakl› kanserler olmak üzere çeflitli kanserlerde,<br />
kemik ili¤i <strong>ve</strong> ba¤›fl›kl›k sisteminin yetmezlik durumlar›nda <strong>ve</strong> baz› genetik geçiflli <strong>ve</strong> maetabolik hastal›klarda tedavi<br />
amac› ile kullan›lmaktad›r. Bu tedaviler s›ras›nda kiflinin kendi kök hücrelerinin kullan›lmas› durumunda “otolog”, doku<br />
uyumu olan baflka kifl<strong>ileri</strong>n (kardefl, akraba vb.) kök hücrelerinin kullan›lmas› durumunda “allojenik” kök hücre tedavisinden<br />
bahsedilmektedir.<br />
Kordon <strong>Kan</strong>› Bankac›l›¤› Nedir?<br />
Kök hücre tedav<strong>ileri</strong>nden birine gereksinim olmas› durumunda kök hücre kayna¤› olarak kullan›lmak üzere göbek<br />
kordonundan elde edilen kan›n s›v› azot tanklar› içinde uzun süreli saklanmas› “Kordon <strong>Kan</strong>› Bankac›l›¤›” olarak adland›r›lmaktad›r.<br />
Do¤an bebe¤in gereksinim olursa kendisi için kullan›lmak üzere göbek kordon kan›n›n saklanmas›<br />
“otolog kordon kan› bankac›l›¤›”; kordon kan›n›n doku gruplar› saptanarak gereksinimi olan herhangi biri için kullan›lmak<br />
üzere saklanmas› ise “allojenik kordon kan› bankac›l›¤›” olarak adland›r›l›r. Kordon kan›n›n günümüz koflullar›nda<br />
15 y›l kadar laboratuvar ortam›nda gü<strong>ve</strong>nle saklanabildi¤i gösterilmifltir.<br />
- 182 -<br />
Prof. Dr. ‹hsan KARADO⁄AN
Change language