17PTAKI LAK I MOKRADEL POLSKI.pdf

Fundacja IUCN Poland
niemy (Cygnus olor), œwistun (Anas penelope), kania ruda (Milvus milvus), bielik
(Haliaeetus albicilla), b³otniak ³¹kowy (Circus pygargus), jastrz¹b (Accipiter gentilis),
kuropatwa (Perdix perdix), batalion (Philomachus pugnax), rycyk (Limosa limosa), krwawodziób
(Tringa totanus), kwokacz (T. nebularia), œmieszka (Larus ridibundus), rybitwa
rzeczna (Sterna hirundo), rybitwa czarna (Chlidonias niger), grzywacz (Columba
palumbus), kuku³ka (Cuculus canorus), zimorodek (Alcedo atthis), krêtog³ów (Jynx
torquilla), dziêcio³ zielony (Picus viridis), skowronek (Alauda arvensis), œwiergotek
³¹kowy (Anthus pratensis), œwiergotek drzewny (A. trivialis), pliszka ¿ó³ta (Motacilla
flava), strzy¿yk (Troglodytes troglodytes), kl¹skawka (Saxicola torquata), kos (Turdus
merula), œpiewak (T. philomelos), ³ozówka (Acrocephalus palustris), trzcinniczek
(A. scirpaceus), zaganiacz (Hippolais icterina), cierniówka (Sylvia communis), gajówka
(S. borin), kapturka (S. atricapilla), pierwiosnek (Phylloscopus collybita), piecuszek
(Ph .trochilus), modraszka (Parus caeruleus), bogatka (P. major), pe³zacz leœny (Certhia
familiaris), pe³zacz ogrodowy (C. brachydactyla), wilga (Oriolus oriolus), g¹siorek
(Lanius collurio), wrona (Corvus corone), kruk (C. corax), szpak (Sturnus vulgaris), ziêba
(Fringilla coelebs), trznadel (Emberiza citrinella).
4.3.3. Wstêpna ocena wartoœci ornitologicznej terenu badañ
Systematyczne badania ornitologiczne obszarów opisywanych w opracowaniu
podjête zosta³y dopiero w latach osiemdziesi¹tych, przed kilkunastu, a czasem niespe³na
10 laty. W dolinie Odry w sposób systematyczny dane dotycz¹ce awifauny
zebrano tylko dla rejonu Czarnej £achy [Nowicki 1985], pozosta³e powierzchnie
penetrowano tylko okazjonalnie, a zebrane dane nie pozwalaj¹ na porównania.
W dolinie Warty, na obszarze obejmuj¹cym powierzchnie Œwierkocin i K³opotowo
materia³y ornitofaunistyczne zebrano dla lat 1986-1989 [Lubuska Kartoteka Przyrodnicza,
Jermaczek i in. 1995]. Materia³y te pozwalaj¹ na porównanie liczebnoœci
niektórych gatunków.
W latach 1983-1984 w rejonie powierzchni Czarna £acha Nowicki [1985] stwierdzi³
np. 17 par czajki (Vanellus vanellus) oraz 2-4 par kulika wielkiego (Numenius arquata).
W okresie badañ gniazdowa³o 3-4 pary czajki, a kulik nie gniazdowa³ wcale. Zmiany
te, w szerszym kontekœcie ca³ego kompleksu ³¹k dotycz¹ce równie¿ innych gatunków
(rycyk, kszyk, kaczki) spowodowane by³y zmianami w sposobie u¿ytkowania
gruntów, a mówi¹c œciœlej zaprzestaniem u¿ytkowania. W pocz¹tkach lat osiemdziesi¹tych
wiêkszoœæ powierzchni Czarna £acha u¿ytkowana by³a jako ekstensywne
pastwisko, na którym wypasano kilkaset sztuk byd³a. Prawdopodobnie czêœæ ³¹k by³a
równie¿ przynajmniej raz w roku koszona. PóŸniej u¿ytkowania zaprzestano, co
przyczyni³o siê do istotnych zmian szaty roœlinnej, a co za tym idzie do ograniczenia
œrodowisk gniazdowania wielu gatunków ptaków.
W rejonie powierzchni K³opotowo i Œwierkocin liczebnoœæ populacji wiêkszoœci
gatunków siewkowców (Charadrii): rycyk (Limosa limosa), kulik wielki (Numenius
arquata), krwawodziób (Tringa totanus), czajka (Vanellus vanellus) w okresie badañ
utrzymywa³a siê na tym samym lub porównywalnym poziomie co przed 7-9 laty,
znacznie liczniejsze wówczas ni¿ obecnie by³y natomiast kaczki (krakwa, cyranka,
p³askonos), wynika³o to jednak prawdopodobnie g³ównie z ró¿nic w poziomie wody
i stopniu podtopienia doliny w porównywanych okresach.
100