17PTAKI LAK I MOKRADEL POLSKI.pdf

Pojezierze Mazurskie
Przysz³oœæ unikatowego przyrodniczo obszaru po³o¿onego na powierzchni
badawczej Jagarzewo nie rysuje siê optymistycznie ze wzglêdu na bardzo kontrowersyjne
koncepcje gospodarczego wykorzystania tych terenów po wycofaniu siê
st¹d wojska. W ¿aden sposób nie uda siê ich pogodziæ z wymogami zasiedlaj¹cych je
gin¹cych gatunków zwierz¹t, a szczególnie gatunku w tym miejscu najwa¿niejszego,
tj. cietrzewia. Do istniej¹cych i potencjalnych zagro¿eñ tego terenu nale¿¹:
projekt utworzenia na torfowiskach niskich plantacji borówki amerykañskiej
lub intensywnej zamkniêtej hodowli jeleniowatych;
projekt utworzenia na czêœci torfowisk stawów rybnych;
zalesienia – zarówno osuszonych fragmentów torfowisk, jak i terenów przyleg³ych;
wypas byd³a w wiosennych i letnich ostojach cietrzewi;
wycinanie drzew, krzewów i zadrzewieñ;
wiosenne wypalanie traw;
silny wzrost penetracji terenu przez ludzi, zw³aszcza po likwidacji poligonu
(zbieracze runa leœnego, k³usownicy, fotografowie penetruj¹cy s¹siedztwo
tokowisk cietrzewi).
Zagro¿eniem dla ornitofauny na powierzchni Jagarzewo jest planowana kontrowersyjna
ze wzglêdów ekologicznych dzia³alnoœæ gospodarcza – uprawa borówki
amerykañskiej. Ze wzglêdu na egzystuj¹c¹ tu populacjê cietrzewi (Tetrao tetrix)
i nowe zasady ochrony tego gatunku projektowana dzia³alnoœæ gospodarcza na tym
terenie pozostaje w sprzecznoœci z obowi¹zuj¹cymi obecnie przepisami o ochronie
gatukowej zwierz¹t. Innym rodzajem zagro¿eñ jest silny wzrost penetracji tego
terenu przez osoby postronne.
W mniejszym stopniu negatywne skutki likwidacji poligonu dotycz¹ po³o¿onej na
jego zachodnim skraju powierzchni badawczej Dolina Górnej Omulwi. Do najwiêkszych
zagro¿eñ istniej¹cych i potencjalnych walorów przyrodniczych na powierzchni
Dolina Górnej Omulwi nale¿¹:
wiosenne wypalanie traw;
wycinanie zadrzewieñ;
plany melioracji czêœci wykorzystywanej rolniczo w rejonie kolonii Szuæ;
zalesienia (dotyczy to ok. 90 ha nieu¿ytków poligonowych otoczonych torfowiskami
– jest to wa¿ne miejsce przedwieczornego zatrzymywania siê ¿urawi
oraz toków cietrzewi);
intensywana penetracja ludzka (wêdkarze, k³usownicy, zbieracze runa
leœnego);
intensywne polowania, zw³aszcza w okresie ¿urawich zlotów.
Tu najwiêkszym zagro¿eniem jest plan zalesienia oko³o 70 ha trawiastych nieu¿ytków
otoczonych przez podmok³e torfowiska. Realizacja tej idei zmieni³aby niekorzystnie
warunki egzystencji takich gatunków jak: cietrzew, ¿uraw, b³otniak ³¹kowy,
orlik krzykliwy, srokosz.
Powierzchni Klon najbardziej zagra¿a silna intensyfikacja dzia³alnoœci rolniczej,
w tym zmiana trwa³ych u¿ytków zielonych w grunty orne, a tak¿e rabunkowe wycinanie
drzew, zadrzewieñ i zakrzaczeñ wœród ³¹k (zw³aszcza na powierzchni Klon).
Do najwiêkszych aktualnych i potencjalnych zagro¿eñ walorów przyrodniczych na
powierzchni Klon nale¿¹: wycinanie drzew, krzewów i zadrzewieñ œródpolnych,
167