17PTAKI LAK I MOKRADEL POLSKI.pdf

Fundacja IUCN Poland
zamiana trwa³ych u¿ytków zielonych w grunty orne, wiosenne wypalanie traw,
melioracje, zalesienia oraz rozdrobnienie w³asnoœciowe.
Do najwa¿niejszych zagro¿eñ walorów przyrodniczych Staœwiñskich £¹k nale¿y
zaliczyæ:
wiosenne wypalanie trzcin i trawy, g³ówne zagro¿enie dla zamieszkuj¹cych ten
obszar ptaków;
wycinanie zadrzewieñ i krzewów;
dalsze osuszanie terenu.
Na wszystkich badanych powierzchniach (mo¿e najmniej Staœwiñskie £¹ki)
konieczna jest ochrona istniej¹cych walorów przyrodniczych co wymaga podjêcia
natychmiastowych i skutecznych dzia³añ ochronnych. Unikatowe ostoje rzadkich
i gin¹cych ptaków na powierzchniach badawczych Jagarzewo i Dolina Górnej Omulwi,
powinny zostaæ objête ochron¹ przynajmniej w postaci u¿ytku ekologicznego. Na
powierzchniê Jagarzewo, wiosn¹ w okresie toków cietrzewi, wstêp na ten obszar
powinien byæ znacznie ograniczony dla osób postronnych. W miarê mo¿liwoœci
powinno siê ograniczyæ odp³yw wody z tego terenu przez wybudowanie zastawek
i tam. Równie wa¿nym czynnikiem ochronnym powinno byæ sta³e kontrolowanie
procesu sukcesji, dotyczy to zw³aszcza aren tokowych cietrzewi (Tetrao tetrix). Obie
te powierzchnie docelowo nale¿a³oby obj¹æ ochron¹ rezerwatow¹, dotychczasowe
walory faunistyczne w pe³ni je do tego predestynuj¹. Indywidualny plan ochrony
powinien byæ sporz¹dzony dla dwóch innych powierzchni bêd¹cych ostojami cietrzewi,
tj. dla Mechowych Gr¹dów i powierzchni Klon. Szczególn¹ ochron¹ powinny
zostaæ objête te elementy struktury krajobrazu, które dla tych ptaków odgrywaj¹
kluczow¹ rolê. Nale¿¹ do nich przede wszystkim po³o¿one wœród ³¹k ³ozowiska,
zadrzewienia œródpolne, szpalery starych olch (Alnus) i brzóz (Betula), a tak¿e
powierzchnie wykorzystywane jako tokowiska. Powinien obowi¹zywaæ tu zakaz
zmiany struktury u¿ytkowania gruntów, zw³aszcza zamiana trwa³ych u¿ytków
zielonych w grunty orne, co ma tak¿e ogromne znaczenie dla przetrwania ostatnich
na Mazurach stanowisk kulika wielkiego (Numenius arquata). Zgodnie z nowym
rozporz¹dzeniem o ochronie zwierz¹t tokowiska cietrzewi i ich sta³e ostoje winny
byæ uznane za u¿ytki ekologiczne. Z tej racji, ¿e wiêkszoœæ tych miejsc znajduje siê
w rêkach prywatnych, sposób ich ochrony wymaga zupe³nie innego podejœcia ani¿eli
w przypadku gruntów nale¿¹cych do skarbu pañstwa. Dla powierzchni tych takie
plany ochrony ju¿ sporz¹dzono i wstêpnie zapoznano z nimi w³adze gminne.
Na Dymerskich £¹kach powinny byæ rygorystycznie przestrzegane zasady pozyskiwania
trzciny, przede wszystkim musz¹ byæ pozostawiane znacznie szersze pasy
starych trzcin wzd³u¿ kana³u g³ównego i kêp ³ozowisk. Nie dopuszczalne jest celowe
p³oszenie ¿urawi (Grus grus) w s¹siedztwie noclegowiska, a w czasie jesiennych zlotowisk
powinna zostaæ ograniczona dzia³alnoœæ ³owiecka. Polowania w tym okresie
s¹ czêstym Ÿród³em niepokojów i p³oszenia stad ¿urawi.
Na Staœwiñskich £¹kach wydaje siê, i¿ najw³aœciwsze by³oby silne podniesienie
poziomu wody, obecnie jest on zbyt niski dla wiêkszoœci ptaków terenów podmok³ych,
zw³aszcza du¿ych gatunków.
168