17PTAKI LAK I MOKRADEL POLSKI.pdf

Fundacja IUCN Poland
w Niecce, 88 wodno-b³otnych i ³¹kowych gatunków lêgowych na rozlewiskach stanowi
91% wszystkich gatunków lêgowych z tych dwu grup stwierdzonych w ogóle
w Niecce Nidziañskiej. Na terenie rozlewisk wystêpuje 7 gatunków lêgowych dot¹d
nie notowanych jako lêgowe z terenu Niecki [Æmak 1988, tab. 11.1] oraz 4 gatunki
w ogóle nie notowane dot¹d na terenie Niecki Nidziañskiej (tab. 11.1).
W ca³ym regionie Ma³opolski praktycznie brak torfowisk niskich, naturalnych
bagien i rozlewisk – omawiany obszar jest jedynym tego rodzaju œrodowiskiem
w Ma³opolsce. W “Atlasie ptaków lêgowych Ma³opolski" [Walasz 1992] jedynie
starorzecze Hurko jest obiektem naturalnym wœród wyró¿nionych tam ostoi lêgowych
ptactwa wodno-b³otnego. Awifauna wodno-b³otna wystêpuje i gnieŸdzi siê
g³ównie na du¿ych, ekstensywnie u¿ytkowanych zespo³ach stawów rybnych [Walasz
1992]. Zachowanie rozlewisk w jak najbardziej naturalnym stanie by³oby wiêc dla
regionu niezwykle cenne.
Jak wskazuj¹ dane w tabeli 11.1, na badanym obszarze wystêpuje 35 typowych
gatunków wodno-b³otnych – spe³nia to kryteria uzasadniaj¹ce umieszczenie obszaru
na liœcie ogólnopolskich ostoi ptactwa, zas³uguj¹cych na ochronê ze wzglêdu na
awifaunê wodn¹ i b³otn¹ w Polsce. Byæ mo¿e teren ten ustêpuje pod wzglêdem liczby
i rzadkoœci gatunków najs³awniejszym ostojom (np. Biebrza czy Narew) jednak¿e
unikatowe po³o¿enie tych bagien na obszarze o ogromnych walorach przyrodniczych
podnosi jego rangê w skali kraju wzbogacaj¹c Nieckê Nidziañsk¹ o tak cenny element
jej wyj¹tkowego krajobrazu.
Bardzo wysoko w hierarchii ostoi ptactwa klasyfikuje bagna w regionie wystêpowanie
takich rzadkich gatunków jak: kropiatka (Porzana porzana), zielonka (P. parva),
b³otniak ³¹kowy (Circus pygargus), b¹k (Botaurus stellaris), bocian czarny (Ciconia nigra)
i lêgowa czapla siwa (Ardea cinerea). B³otniak ³¹kowy by³ obserwowany przez Walasza
na 23 kwadratach atlasowych w regionie [Walasz 1992], jednak populacja na
powierzchni II rzêdu to prawie po³owa (!) ma³opolskiej populacji (10-20 par), gêgawa
na 29 kwadratach, lecz jej liczba na powierzchni II rzêdu to oko³o 10% populacji
w Ma³opolsce, kropiatka na 28 (3%), zielonka na 20 (2-3%), b¹k na 78 (2%). Na terenie
regionu stwierdzono zaledwie 18 kolonii czapli siwej (Ardea cinerea), przy czym liczba
gniazd tego gatunku na powierzchni II rzêdu stanowi 21%. Cenne jest wystêpowanie
³abêdzia niemego (Cygnus olor) 2%, krakwy (Anas strepera) oko³o 3%, cyranki
(A. querquedula) oko³o 2%, p³askonosa (A. clypeata) oko³o 2%, w doœæ du¿ej liczbie
b³otniaka stawowego (Circus aeruginosus) 2-4%, b¹czka (Ixobrychus minutus) 300 par
w regionie, kobuza (Falco subbuteo) 300-500, siewkowych (Charadriiformes): krwawodzioba
(Tringa totanus) 300-400 os., rycyka (Limosa limosa) 400-500 os., kszyka (Gallinago
gallinago) 500-600 os.; rybitwy czarnej (Chlidonias niger) 400 os. i rzecznej (Sterna
hirundo) 500 os., pójdŸki (Athene noctua) 700-800 os., brzêczki (Locustella luscinioides)
500-600 os., œwierszczaka (Locustella naevia) 400-600 os., dudka (Upupa epops) 600-800
os., srokosza (Lanius excubitor) 500-1000 os. i du¿e zagêszczenie derkacza (Crex crex).
Pojawianie siê tam nielêgowego orlika krzykliwego (Aquila pomarina), ¿urawia
(Grus grus) i kobczyka (Falco vespertinus) wskazuje tak¿e na rolê tego miejsca jako
bazy pokarmowej – marginalnego siedliska najrzadszych gatunków i korytarza ekologicznego
dla gatunków migruj¹cych.
Bardzo trudno jest okreœliæ trendy liczebnoœciowe gatunków wystêpuj¹cych na
rozlewiskach, gdy¿ nie by³y one wczeœniej w iloœciowy sposób badane, a publiko-
296