17PTAKI LAK I MOKRADEL POLSKI.pdf

Dolny Œl¹sk
5.8.3. Wstêpna ocena wartoœci ornitologicznej terenu badañ
Brak w literaturze danych dotycz¹cych stanu awifauny na tym terenie w przesz³oœci
nie pozwala na dok³adniejsz¹ analizê zmian zachodz¹cych w awifaunie.
Dopiero w drugiej po³owie last osiemdziesi¹tych i pocz¹tku lat dziewiêædziesi¹tych
prowadzono tu obserwacje ornitologiczne [T. Drazny, A. Srzednicki, dane niepubl.],
które pozwalaj¹ stwierdziæ, ¿e w sk³adzie lokalnej awifauny zachodz¹ ostatnio niekorzystne
zmiany. Przesuszenie œrodowiska powoduje stopniowe wycofywanie siê
przede wszystkim siewkowców (Charadrii), szczególnie rycyka (Limosa limosa)
i kszyka (Gallinago gallinago). Przy sprzyjaj¹cych warunkach na terenie tym gniazdowa³o
do 3-4 pary rycyka, podczas gdy w 1995 r. tylko 1 para. Nieco lepiej wygl¹da
sytuacja krwawodzioba (Tringa totanus), którego liczebnoœæ wzros³a z 2-3 par do 7
w 1995 r. (tyle samo gniazdowa³o w roku 1994). Wzrost ten nale¿y jednak przypisaæ
wy³¹cznie dogodnym warunkom lêgowym dla tego gatunku na niewielkim fragmencie
³¹k. Liczebnoœæ czajki (Vanellus vanellus) zosta³a w 1995 r. zani¿ona i w poprzednich
latach gniazdowa³o tu 20-30 par. Dane te wskazuj¹ jednak, ¿e potencjalnie
teren ten mo¿e byæ bardzo atrakcyjny dla tej grupy ptaków. Znacznie wzros³a natomiast
liczebnoœæ niektórych gatunków wróblowych, np. pokl¹skwy (Saxicola rubetra),
która osi¹ga tu wyj¹tkowo du¿e zagêszczenie, i rokitniczki (Acrocephalus schoenobaenus).
Gatunki te gniazduj¹ przede wszystkim w bujnej roœlinnoœci zielnej wzd³u¿
kana³ów irygacyjnych.
O randze terenu œwiadczy wystêpowanie tu 8 gatunków zaliczonych do grupy
zagro¿onych lub potencjalnie zagro¿onych w skali Œl¹ska [Dyrcz i in. 1991]. S¹ to:
cyranka (Anas querquedula), rycyk (Limosa limosa), krwawodziób (Tringa totanus),
kszyk (Gallinago gallinago), œwiergotek ³¹kowy (Anthus pratensis), œwierszczak
(Locustella naevia), g¹siorek (Lanius collurio) i srokosz (L. excubitor).
5.8.4. Zagro¿enie i ochrona wartoœci ornitologicznej terenu badañ
£¹ki nara¿one s¹ na dwa g³ówne typy zagro¿eñ. Czêœæ bêd¹ca polami irygacyjnymi
z za³o¿enia by³a zanieczyszczana œciekami komunalnymi z Wroc³awia.
W ostatnich latach (³¹cznie z 1995 r.) zrzuty œcieków by³y jednak niewielkie i efektem
ubocznym tego stanu rzeczy by³o silne przesuszenie wiêkszoœci obszaru pól irygacyjnych.
Odbi³o siê to niekorzystnie na sk³adzie i liczebnoœci awifauny wodno-b³otnej.
Nie zalewane poldery zarastaj¹ stosunkowo wysok¹ roœlinnoœci¹ zieln¹ –
pokrzywy (Urtica), osty (Carduus), a niektóre peryferyjne fragmenty polderów zosta-
³y zamienione na pola uprawne.
Prawobrze¿ne ³¹ki nad Widaw¹ zosta³y przesuszone w wyniku melioracji, choæ
tylko czêœæ z nich jest u¿ytkowana jako ³¹ki koœne, reszta zaœ stanowi nieu¿ytki.
Nale¿a³oby d¹¿yæ do ca³kowitego zaprzestania u¿ytkowania tego terenu jako pól
irygacyjnych. Mog¹ byæ one stosunkowo ³atwo renaturyzowane. Istniej¹ca sieæ rowów
irygacyjnych i melioracyjnych pozwoli³aby w wyj¹tkowo prosty sposób nawodniæ
przesuszone obszary po obu stronach Widawy, przywracaj¹c im dawn¹ wartoœæ
przyrodnicz¹. Ubocznym skutkiem tych zabiegów mo¿e byæ ekspansja trzciny (Phragmites
australis), która uniemo¿liwi zasiedlanie terenu przez najcenniejsze gatunki
(siewkowe – Charadriiformes). Dlatego niezbêdne by³oby regularne wykaszanie niektórych
fragmentów terenu.
133