17PTAKI LAK I MOKRADEL POLSKI.pdf

Podlasie
napiaskowych u¿ytkowanych jako pastwiska, wœród bardzo niskiej, bêd¹cej
w pocz¹tkowym stadium wegetacji roœlinnoœci. Pary lêgowe skupia³y siê na niewielkiej
powierzchni, tworz¹c semikolonie. Czêsto luŸnym koloniom rycyka towarzyszy³y podobne
struktury socjalne czajki i krwawodzioba. Po wylêgu rodziny przemieszcza³y siê
w kierunku p³ytkich rozlewisk, czêsto znacznie oddalaj¹c siê od miejsc gnie¿d¿enia.
Krwawodziób (Tringa totanus). Lêgowy w liczbie 27-29 par lêgowych. Podstawowym
biotopem gniazdowym tego gatunku by³y murawy napiaskowe z nisk¹ roœlinnoœci¹,
wykorzystywane rolniczo jako pastwiska, zawsze w bliskim s¹siedztwie wody. W okresie
zak³adania gniazd przez krwawodzioba dogodne œrodowiska lêgowe znajdowa³y siê na
po³o¿onych wœród rozlewisk wyspach.
Œmieszka (Larus ridibundus). Na badanym terenie odnotowano dwie kolonie lêgowe
ptaków tego gatunku, licz¹ce odpowiednio 218-220 par i 10-13 par. Pierwsza z kolonii
po³o¿ona by³a w rozleg³ym obni¿eniu terenu poroœniêtym kêpiastymi turzycami (Carex),
natomiast druga znajdowa³a siê na niewielkiej zarastaj¹cej torfiance.
Rybitwa czarna (Chlidonias niger). Na badanej powierzchni stwierdzonych by³o
5 kolonii lêgowych tego gatunku, skupiaj¹cych ³¹cznie 24-29 par. Poszczególne kolonie
liczy³y odpowiednio 5-6, 3-4, 10-12, 2-3 oraz 4 pary lêgowe. Trzy z wymienionych
kolonii znajdowa³y siê na starorzeczach (dwa starorzecza poroœniête by³y osok¹
aloesowat¹ – Stratiotes aloides, a jedno gr¹¿elem ¿ó³tym – Nuphar luteum). Natomiast
dwie z kolonii po³o¿one by³y w obni¿eniach terenowych, w których przez ca³y sezon
utrzymywa³a siê woda. Dwie z wymienionych wy¿ej kolonii rybitwy czarnej po³o¿one
by³y w s¹siedztwie kolonii œmieszki.
Brzegówka (Riparia riparia). Stwierdzonych zosta³o 12 kolonii, które grupowa³y
w sumie 34 pary lêgowe tego gatunku. Wszystkie kolonie lêgowe umiejscowione by³y
w stromych brzegach Narwi.
Œwierszczak (Locustella naevia). Odnotowane zosta³y 3 terytorialne samce. Wystêpowa³y
w turzycowisku stale zalanym kilkucentymetrow¹ warstw¹ wody. Gatunek ten na
badanym obszarze towarzyszy³ wodniczce.
Brzêczka (Locustella luscinioides). Stwierdzonych zosta³o 13-14 terytorialnych samców.
Ptaki zajmowa³y stanowiska w szuwarach turzycowych z niewielkimi kêpami trzciny,
czêsto w s¹siedztwie pojedynczych krzewów wierzbowych.
Wodniczka (Acrocephalus paludicola). W trakcie prowadzonych badañ stwierdzonych
zosta³o 15 terytorialnych samców tego gatunku. Wszystkie terytoria ptaków znajdowa³y
siê w rozleg³ych ³anach wysokich turzyc, czêsto z domieszk¹ skrzypu bagiennego
(Equisetum fluviatile). Turzycowiska by³y stale zalane p³ytk¹, kilkucentymetrow¹
warstw¹ wody. Z powodu bardzo wysokiego stanu zalewów, powierzchnia œrodowisk
optymalnych dla wodniczki na pocz¹tku sezonu by³a niewielka. Prawdopodobnie tylko
3-4 samce by³y tu obecne w okresie pierwszego lêgu. Dopiero po ust¹pieniu wód
rozlewisk, co w roku bie¿¹cym nast¹pi³o w po³owie czerwca, na powierzchni pojawi³o siê
kilkanaœcie samców. Mo¿na to wi¹zaæ z rozpoczêciem drugiego lêgu [Dyrcz 1993].
W trakcie badañ na omawianym terenie stwierdzono znaczne koncentracje kilku
gatunków ptaków nielêgowych, jak równie¿ odnotowano pojawy kilku rzadszych
w tym rejonie gatunków. W okresie wiosny utrzymuj¹ce siê tutaj rozleg³e
i d³ugotrwa³e rozlewiska stanowi¹ dogodne miejsca odpoczynku i ¿erowania wielu
gatunków migruj¹cych ptaków wodno-b³otnych. Szczególnie licznie zatrzymuj¹ siê
175