17PTAKI LAK I MOKRADEL POLSKI.pdf

Fundacja IUCN Poland
£¹ki Królewskie. Stanowi¹ one przyk³ad typowych ³¹k gospodarczych. Po³o¿one
s¹ wœród pól uprawnych i od jednej strony przylegaj¹ do stawów rybnych.
Pocz¹wszy od Chotla Czerwonego maj¹ charakter ³¹ki œródpolnej, nie zwi¹zanej
z dolin¹ rzeki czy zag³êbieniem bezodp³ywowym, dopiero potem wchodz¹ w dolinê
niewielkiego, ca³kowicie zmeliorowanego cieku. W œrodkowej czêœci s¹ lekko podmok³e
najprawdopodobniej na skutek nieprzepuszczalnoœci gruntu, z p³ytkimi
okresowymi zastoiskami wody nie przeszkadzaj¹cymi w wegetacji trawy. Dalej na
po³udnie ³¹ki staj¹ siê ponownie suche. Plony siana nie wydaj¹ siê byæ tak dobre, jak
na £¹kach Gorys³awickich. Podobnie jak w przypadku tych ³¹k w œrodkowej czêœci
£¹k Królewskich, w wy¿ej po³o¿onej ich partii, doœæ du¿y obszar zaorano. £¹ki
Królewskie, ze wzglêdu na brak przejezdnych dróg i odgrodzenie stawami i du¿ymi
obszarami pól uprawnych od skupisk ludzkich s¹ bardzo rzadko odwiedzane przez
ludzi. Niektóre dzia³ki s¹ zaroœniête roœlinnoœci¹ drzewiast¹ (g³ównie wierzba).
Wystêpowanie siewkowych (Charadriiformes) na tych ³¹kach mo¿e byæ zwi¹zane nie
tyle z naturalnym charakterem ³¹k, ile z s¹siedztwem stawów rybnych, które stanowi¹
dla ptaków znakomite ¿erowisko. Nie zauwa¿ono, by ³¹ki by³y bardzo intensywnie
nawo¿one. Bezpoœrednim ich zagro¿eniem jest wyorywanie na obrze¿ach i zamiana
na pola uprawne.
Doœæ problematyczny jest status ochronny £¹k Królewskich pod Chotlem Czerwonym.
Znajduj¹ siê one w Nadnidziañskim Parku Krajobrazowym, tworz¹ jeden kompleks
ekologiczny ze Stawami w Górkach [IBA, Grimmett i Jones 1989] i rezerwatami
kserotermicznymi, przy jednoczesnym bardzo intensywnym wykorzystaniu rolniczym.
Jest zjawiskiem doœæ znanym, ¿e ³¹ki le¿¹ce w s¹siedztwie du¿ych kompleksów
stawów rybnych stanowi¹ bazê pokarmow¹ dla niektórych gatunków ptaków
(np. drapie¿niki lub gêsi) lub lêgowisko dla innych (np. siewkowych). Z tego wzglêdu
stosunki wodne tych ³¹k powinny byæ dostosowane do potrzeb tych grup ptaków,
np. przez wiosenny, p³ytki i czêœciowy zalew ni¿szych partii tych ³¹k wodami
p³yn¹cego tamtêdy cieku. Jedyny status ochronny, który jest sensowny dla tego
obszaru, to status u¿ytku ekologicznego.
£¹ki Gorys³awickie. Kompleks tych ³¹k jest niezwykle interesuj¹cy. Jest to
olbrzymi obszar zalewowy, który w przesz³oœci tworzy³ kompleks bagien. Obecnie
istniej¹ce tu gleby torfowe i mu³owe s¹ bardzo urodzajnym pod³o¿em dla rosn¹cych
tu roœlin ³¹kowych. Obszar ten jest bardzo intensywnie nawo¿ony i koszony. Rozpoczyna
siê tu tak¿e bardzo niekorzystny z punktu widzenia ochrony przyrody proces
przyorywania kawa³ków ³¹k, zw³aszcza na obrze¿ach i w wy¿ej po³o¿onych miejscach,
zwi¹zany ze zmian¹ sposobu u¿ytkowania gruntu na orny. Ju¿ porówanie
stanu obecnego z map¹ z 1980 r. pokazuje, ¿e powierzchnia tych ³¹k zmniejszy³a siê
w znacznym stopniu. W œrodkowej czêœci ³¹k na wy¿ej po³o¿onym gr¹dzie istnieje
p³at pól ornych istniej¹cy od dawna, ale obecnie trudno powiedzieæ bez pomiarów,
czy ulega on powiêkszeniu. By³oby niezwykle istotne aby, o ile istnieje taka przewidziana
prawem mo¿liwoœæ, Zarz¹d Parków Krajobrazowych Ponidzia przeciwdzia-
³a³ zaorywaniu tych ³¹k.
Plony siana na £¹kach Gorys³awickich s¹ bardzo dobre – najlepsze spoœród wszystkich
obserwowanych. Jednoczeœnie, co warte podkreœlenia, ³¹ki te charakteryzuj¹
siê wystêpowaniem bardzo interesuj¹cej awifauny i to nie tylko lêgowej, ale i przelotnej.
Dzieje siê tak najprawdopodobniej dlatego, ¿e na terenie tym nie zosta³a
316