17PTAKI LAK I MOKRADEL POLSKI.pdf

Ma³opolska
wystêpuje tylko w do³ach potorfowych. Powierzchnia do³ów jest niewielka jednak¿e
stanowi¹ one ostojê dla pojedynczych par wielu gatunków ptaków, co w konsekwencji
daje du¿¹ ich liczebnoœæ na ca³ej badanej powierzchni.
£¹ki w dolinie Drwinki oraz w Cacowie s¹ przyk³adem zniszczenia ostoi awifauny
w wyniku intensyfikacji rolnictwa i s¹ niestety bardzo obrazowym przyk³adem, jak
mog¹ zmieniæ siê ³¹ki obecnie cenne przyrodniczo pod wp³ywem zagospodarowania.
Niestety publikacja Gromadzkiego i in. [1995] nie mo¿e byæ punktem odniesienia
dla waloryzacji tych terenów w skali regionu, poniewa¿ region Ma³opolski praktycznie
nie jest w tej publikacji uwzglêdniony. Podano jedynie kilka ostoi doœæ przypadkowych,
od dawna znanych w literaturze, bez uwzglêdnienia ich aktualnego
statusu. Pominiêto wiêkszoœæ najciekawszych obszarów, spe³niaj¹cych kryteria IBA
(Important Bird Area – Ostoje ptaków o randze europejskiej), np. uwzglêdniono
Ojcowski Park Narodowy, a pominiêto Stawy w Budzie Stalowskiej.
11.3.4. Zagro¿enie i ochrona wartoœci ornitologicznej terenu badañ
Problemy ochrony takich miejsc jak wyodrêbnione powierzchnie badawcze
Kostrze, Dolina Drwinki, Dolina Nidzicy pod Kazimierz¹ Wielk¹, £¹ki Królewskie,
£¹ki Gorys³awickie, £¹ki ko³o Stawów, £¹ki w Cacowie polegaæ bêd¹ g³ównie na
powstrzymywaniu intensyfikacji rolnictwa i tworzenia monokultur w miejsce
obszarów o du¿ej ró¿norodnoœci biologicznej oraz sukcesji naturalnej prowadz¹cej
do utraty ich naturalnego, ³¹kowego charakteru.
Kostrze. Teren ten jest u¿ytkowany rolniczo i wartoœciowe czêœci ³¹k s¹ regularnie
wykaszane. £¹ki nie s¹ zamieniane na grunty orne ze wzglêdu na nadmierne nawodnienie,
nie stosuje siê te¿ nawo¿enia ³¹k. Aktualnie ca³y ten teren jest zagro¿ony przez
wysypywanie œmieci (zjawisko to wystêpuje tam na masow¹ skalê) oraz przez
zmianê sposobu u¿ytkowania gruntu – czêœæ w³aœcicieli dzia³ek prawdopodobnie
w celu unikniêcia p³acenia podatku zalesia je ma³o wartoœciowymi gatunkami drzew.
Zdarza siê wypalanie ³¹k, jednak nie ma to wiêkszego znaczenia ze wzglêdu na ptaki.
Najwiêkszym potencjalnym zagro¿eniem jest zmiana stosunków wodnych spowodowanych
osuszaniem terenu i kanalizowaniem cieków w zwi¹zku z budownictwem.
Niebezpieczna jest tak¿e turystyka – spacery mieszkañców wsi otaczaj¹cych
³¹ki oraz sobotnio-niedzielna turystyka mieszkañców Krakowa.
Ochrona walorów przyrodniczych w Kostrzu stwarza stosunkowo najmniej problemów.
Ze wzglêdu na po³o¿enie w granicach miasta planowane jest przejêcie tego
obszaru przez miasto i za³o¿enie tam obiektu edukacyjnego, popularyzuj¹cego
ochronê gatunkow¹ roœlin. Niew¹tpliwie ten sposób wykorzystania tego obiektu
najlepiej tak¿e odpowiada ochronie tamtejszej awifauny.
Dolina Drwinki. Jest to teren w najwiêkszym stopniu zdewastowany przez rolnictwo.
Jeszcze w latach szeœædziesi¹tych tutejsze ³¹ki mia³y naturalny charakter [Denisiuk
1976]. Wystêpowa³y liczne starorzecza z Myriophyllo-Nupharetum lub nawet
kotewk¹ orzech wodny (Trapa natans) i osok¹ aloesowat¹ (Stratoides aloides). Powierzchnia
miêdzy korytem Wis³y a wa³em przeciwpowodziowym poroœniêta by³a ³¹kami
mozgowymi. G³ównymi sk³adnikami miejsc podmok³ych by³y wielkie turzyce
(Magnocaricion) na stosunkowo m³odych zaroœniêtych starorzeczach. Powierzchnio-
313