17PTAKI LAK I MOKRADEL POLSKI.pdf

Fundacja IUCN Poland
wowy (Circus aeruginosus), cietrzew (Tetrao tetrix), kropiatka (Porzana porzana),
zielonka (P. parva), ¿uraw (Grus grus), rybitwa czarna (Chlidonias nigier), wodniczka
(Acrocephalus paludicola), g¹siorek (Lanius collurio), pokl¹skwa (Saxicola rubetra),
brzêczka (Locustella luscinioides), trzciniak (Acrocephalus arundinaceus) [Dyrcz 1989],
a 10 kolejnych gniazduje w bliskim s¹siedztwie i opisywany obszar stanowi dla nich
teren ¿erowiskowy – bocian czarny (Ciconia nigra), trzmielojad (Pernis apivorus), b³otniak
³¹kowy (Circus pygargus), orlik krzykliwy (Aquila pomarina), rybitwa zwyczajna
(Sterna hirundo), lelek (Caprimulgus europaeus), dziêcio³ czarny (Dryocopus martius),
brzegówka (Riparia riparia), srokosz (Lanius excubitor), ortolan (Emberiza hortulana).
Wreszcie 6 gniazduj¹cych lub prawdopodobnie gniazduj¹cych tu gatunków umieszczonych
jest na kartach “Polskiej czerwonej ksiêgi zwierz¹t” – b¹k, œwistun (Anas
penelope), g¹go³ (Bucephala clangula), kropiatka, zielonka i wodniczka, 3 kolejne gniazduj¹
w s¹siedztwie – b³otniak ³¹kowy, bielik i orlik krzykliwy.
Nietlickie Bagna ze wzglêdu na liczbê spêdzaj¹cych tu lato i zatrzymuj¹cych siê
jesieni¹ ¿urawi s¹ terenem wyj¹tkowym w skali kraju i jednym z wa¿niejszych tego
typu obiektów w Europie Œrodkowej. Wyj¹tkowo licznie reprezentowane s¹ tu chruœciele
(Rallidae). Na Nietlickich Bagnach gniazduj¹ praktycznie wszystkie krajowe
gatunki, a populacje kropiatki i zielonki stanowi¹ od 1 do 2% polskiej populacji tych
gatunków. Wystêpuje tu oko³o 1,5% polskiej populacji rybitwy czarnej. Jest to jedyne
znane sta³e miejsce gniazdowania w regionie wodniczki [Dyrcz, Czeraszkiewicz
1993]. Liczba gatunków gniazduj¹cych tu ptaków wodno-b³otnych (tab. 6.1) pozwala
na umieszczenie Nietlickich Bagien na liœcie ostoi wa¿nych dla ptaków w skali kraju.
Nietlickie Bagna pod wzglêdem bogactwa awifauny terenów podmok³ych porównaæ
mo¿na tylko z najwiêkszymi, s³ynnymi rezerwatami, jak np. jezioro £uknajno czy
jezioro Oœwin. Nietlickie Bagna s¹ tak¿e wa¿n¹ ostoj¹ wielu interesuj¹cych gatunków
ssaków, jak np. ³oœ (Alces alces), wydra (Lutra lutra), czy bóbr (Castor fiber).
Walory przyrodnicze znacznie podnosz¹ wykryte podczas badañ stanowiska
rzadkich roœlin, jak np. brzoza niska (Betula humilis), pe³nik europejski (Trollius europaeus),
goŸdzik pyszny (Dianthus superbus). Wszystkie te gatunki wystêpuj¹ tu w populacjach
licz¹cych po kilkaset egzemplarzy. Przedstawione walory przyrodnicze
Nietlickich Bagien w pe³ni uzasadniaj¹ piln¹ potrzebê utworzenia tu rezerwatu.
Poniewa¿ awifauna Nietlickich Bagien nie by³a do tej pory przedmiotem szczegó³owych
badañ trudno jest o szersz¹ charakterystykê trendów. Jednak¿e materia³y
zbierane nawet doœæ wybiórczo w poprzednich latach pozwalaj¹ na pewn¹ ocenê
zmian. Podobnie jak w innych czêœciach regionu i kraju równie¿ tu gwa³townie
zmniejsza siê liczebnoœæ cietrzewia (Tetrao tetrix). Wiosn¹ 1988 r. liczbê kogutów
oceniono na 8-10, a w 1994 r. ju¿ tylko na 4-5. WyraŸnie wzros³a czêstotliwoœæ
spotkañ bielików (Haliaeetus albicilla); w 1994 r. z terenem bagien stale zwi¹zane by³y,
oprócz ptaków gniazduj¹cych w s¹siedztwie, tak¿e 2-3 bieliki m³odociane. Zjawisko
to obserwowane jest tak¿e w innych czêœciach Mazur i Polski, i ma œcis³y zwi¹zek ze
sta³ym wzrostem liczebnoœci tego drapie¿nika. Rok 1994 charakteryzowa³ na
Nietlickich Bagnach niezwykle wysoki poziom wody gruntowej. To z pewnoœci¹
zadecydowa³o o du¿ej liczebnoœci chruœcieli (Rallidae) - wodnika (Rallus aquaticus),
i krowiatki, zielonki, ³yski (Fulica atra), a tak¿e rybitwy czarnej (Chlidonias niger), która
oprócz dwóch sta³ych kolonii w 1994 r. gniazdowa³a w dwóch nowych miejscach.
Wysoki poziom wody by³ najprawdopodobniej tak¿e przyczyn¹ du¿ej liczby
148