17PTAKI LAK I MOKRADEL POLSKI.pdf

Podlasie
Biebrzañskiej i Doliny Dolnej Narwi. Powierzchnia badawcza zajmuje 7,1 km 2
(powierzchnia II rzêdu) i le¿y pomiêdzy prawym brzegiem Narwi a lewym brzegiem
Narwicy – najwiêkszego na tym odcinku starorzecza.
Wed³ug Gru¿ewskiej [1992] dominuj¹ tu zespo³y roœlinne charakterystyczne dla
terenów otwartych. Ni¿sze, zwykle zatorfione fragmenty powierzchni porastaj¹
szuwar wielkoturzycowy np. (Caricetum gracilis) b¹dŸ rzadziej szuwar z mann¹
mielec (Glycerietum maximae). Wy¿sze partie doliny, silnie uwilgotnione, na pod³o¿u
mineralnym porastaj¹ zbiorowiska ³¹kowe zio³oroœlowe (Filipendulo-Geranietum),
natomiast na glebach piaszczystych, silnie w ci¹gu sezonu przesychaj¹cych, wystêpuj¹
murawy napiaskowe (Diantho-Armerietum elongatae). Inne formacje roœlinne
w³aœciwe dla ³¹k odgrywaj¹ tu mniejsze znaczenie. W krajobrazie powierzchni
wyró¿niaj¹ siê liczne starorzecza ze specyficzn¹ roœlinnoœci¹ wodn¹. Obrze¿a powierzchni
lub miejsca najbardziej wyniesione porastaj¹ niewielkie po³acie krzewów
wierzbowych oraz zadrzewieñ olszowych i sosnowych.
Corocznie omawiany teren zostaje zalany wodami Narwi podczas jej wiosennych
i jesiennych przybrañ. W roku 1994 rozlewiska Narwi by³y wyj¹tkowo rozleg³e,
g³êbokie i d³ugotrwa³e, zanik³y zupe³nie dopiero oko³o po³owy czerwca, choæ zwykle
ma to miejsce oko³o po³owy maja.
Powierzchnia I rzêdu zajmuj¹ca 30 ha (600 m x 500 m) wyznaczona zosta³a
w pobli¿u miejscowoœci Drozdowo. Objê³a ona dwa g³ówne rodzaje siedlisk charakterystyczne
dla ca³ego badanego terenu: murawy napiaskowe zajmuj¹ce powierzchniê
oko³o 8-10 ha oraz turzycowiska. Na obszarze ca³ej powierzchni II rzêdu prowadzona
jest gospodarka ³¹kowo-pastwiskowa.
7.2.2. Dotychczasowe badania ornitologiczne
Pierwsze informacje na temat awifauny badanego terenu pochodz¹ z prac Domaszewicza
i Lewartowskiego [1973] oraz Dyrcza i in. [1972]. S¹ one bardzo powierzchowne
i zawieraj¹ dane trudne do porównañ, ze wzglêdu na zastosowan¹ w nich
metodykê (jednorazowy sp³yw kajakowy b¹dŸ jednorazowe przejœcie przeprowadzone
w drugiej czêœci sezonu lêgowego). Dopiero systematyczne badania Chyla
i Górskiego [1993] przeprowadzone w latach 1987-1988 dostarczy³y szczegó³owego
opisu awifauny lêgowej doliny Narwi na odcinku Rakowo-£om¿a. Ponowne badania
ornitologiczne przeprowadzono tu w roku 1991 [Czerwiñski i in. 1991] podczas prac
nad inwentaryzacj¹ przyrodnicz¹ gminy Pi¹tnica. Badania Chyla i Górskiego [1993]
wykaza³y, a Czerwiñskiego i in. [1991] potwierdzi³y wysokie walory ornitologiczne
omawianego terenu. Stwierdzono tu gniazdowanie 40 gatunków ptaków wodnob³otnych
(w tym 31 Non-Passeriformes). Do najbardziej interesuj¹cych faunistycznie
nale¿a³y: b¹k (Botaurus stellaris), gêgawa (Anser anser), ro¿eniec (Anas acuta),
p³askonos (A. clypeata), kropiatka (Porzana porzana), derkacz (Crex crex), batalion
(Philomachus pugnax), dubelt (Gallinago media), rybitwa bia³oskrzyd³a (Chlidonias
leucopterus), sowa b³otna (Asio flammeus), podró¿niczek (Luscinia svecica) i wodniczka
(Acrocephalus paludicola). Powy¿sze badania wykaza³y tak¿e du¿e znaczenie tego
terenu jako miejsca ¿erowania i odpoczynku migruj¹cych wiosn¹ ptaków
siewkowych (Charadriiformes). Odnotowano tu szczególnie wysokie koncentracje
wêdruj¹cych batalionów, czajek (Vanellus vanellus) oraz ³êczaków (Tringa glareola).
171