17PTAKI LAK I MOKRADEL POLSKI.pdf

Fundacja IUCN Poland
w³asnoœci, intensyfikacj¹ gospodarki rolnej, zmianami dotychczasowego sposobu
gospodarowania, pojawienia siê nowych form dzia³alnoœci gospodarczej. Do tego
dochodzi – nie notowane wczeœniej na tak¹ skalê – rabunkowe wycinanie drzew,
zadrzewieñ œródpolnych i zakrzaczeñ, intensywna penetracja (wynikaj¹ca czêœciowo
z bezrobocia) oraz nasilenie k³usownictwa.
Powierzchnie badawcze: Jagarzewo, Dolina Górnej Omulwi, Mechowe Gr¹dy,
Dymerskie £¹ki i Staœwiñskie £¹ki, to planowane, b¹dŸ ju¿ utworzone u¿ytki ekologiczne.
Ponadto powierzchnie Jagarzewo, Dolina Górnej Omulwi i Mechowe Gr¹dy
le¿¹ w granicach projektowanego Parku Krajobrazowego Puszczy Napiwodzko-Ramuckiej,
znajduj¹ siê w obrêbie projektowanych stref chronionego krajobrazu.
Bardzo atrakcyjny przyrodniczo teren Mechowych Gr¹dów jest obecnie powa¿nie
zagro¿ony zarówno ze strony rolnictwa, jak i zwyk³¹ presj¹ mieszkañców prawie
30-tysiêcznego Szczytna. Do g³ównych zagro¿eñ walorów przyrodniczych tego
obszaru zaobserwowanych w czasie badañ nale¿¹:
wycinanie drzew i krzewów;
wypalanie traw;
zanieczyszczenie œciekami – przez powierzchniê przep³ywa rów odprowadzaj¹cy
œcieki ze Szczytna; problem ten zostanie rozwi¹zany po uruchomieniu
oczyszczalni w Szczytnie, obecnie znajduje siê ona w fazie budowy;
zamiana trwa³ych u¿ytków zielonych w grunty orne;
czêsta obecnoœæ ludzi na powierzchni, s¹ to przede wszystkim wêdkarze i k³usownicy
penetruj¹cy szczególnie obrze¿a rzeki Saski;
znaczna intensyfikacja pozyskiwania siana w porównaniu do minionych lat,
wynikaj¹ca m.in. z tego, i¿ obecnie teren ten w wyniku zmian gospodarczych
znalaz³ siê w rêkach wielu w³aœcicieli (przed 1989 r. nale¿a³ w wiêkszoœci do
dawnego PGR).
Do najbardziej niepokoj¹cych zagro¿eñ walorów przyrodniczych powierzchni
badawczej Dymerskie £¹ki nale¿¹:
pozostawianie zbyt w¹skich pasów trzcin wzd³u¿ kana³u i wierzbowych
zakrzaczeñ (wbrew wczeœniejszym ustaleniom dzier¿awcy z w³adzami ochrony
przyrody);
wypalanie trzciny i traw;
wycinanie drzew i krzewów, zarówno w obrêbie powierzchni, jak i na jej
obrze¿ach;
celowe niepokojenie stad ¿urawi zatrzymuj¹cych siê na polach ozimin w bezpoœrednim
s¹siedztwie ³¹k i noclegowiska;
intensywne polowania w okresie jesiennych zlotów ¿urawi (wrzesieñ, paŸdziernik),
wbrew rygorom, jakie obowi¹zuj¹ na u¿ytku ekologicznym.
Dymerskie £¹ki nale¿¹ do obszarów zagro¿onych przez intensyfikacjê rolnictwa
i dzia³alnoœæ gospodarcz¹. Prawdopodobnie bardziej niebezpieczne od pozyskiwania
trzciny (w czasie którego dotychczas nie przestrzegano warunków podanych
przez przyrodników) jest celowe p³oszenie ¿urawi gromadz¹cych siê na przyleg³ych
polach ozimin podczas wieczornych zlotowisk. W tym tak wa¿nym dla ¿urawi
okresie zbyt intensywna jest tu tak¿e dzia³alnoœæ ³owiecka, która wprowadza wiele
niepokoju wœród gromadz¹cych siê ptaków.
166