17PTAKI LAK I MOKRADEL POLSKI.pdf

Fundacja IUCN Poland
Kosówka, Ca³owanie, Krzeœlin). Zachowano wówczas zbli¿on¹ do stosowanej wczeœniej
metodykê badañ terenowych na tym obszarze i ocenê liczebnoœci poszczególnych
gatunków ptaków. Uzyskane wówczas wyniki z pewnoœci¹ nie mog¹ byæ
traktowane jako bezwzglêdne. S¹ to raczej wzglêdne wskaŸniki liczebnoœci, ca³kowicie
jednak wystarczaj¹ce do oceny wartoœci ornitologicznej badanych obszarów.
Wydaje siê, ¿e w myœl zasady porównywalnoœci wewn¹trz metody uzyskane w latach
1982-1991 wyniki doœæ dobrze oddaj¹ ró¿nice pomiêdzy porównywanymi
obszarami oraz doœæ dobrze pokazuj¹ kierunek i nasilenie zmiany liczebnoœci poszczególnych
gatunków ptaków i do tego celu wykorzystano je w niniejszym opracowaniu.
Danych o zmianach liczebnoœci nie uzyskano tylko w przypadku 4 nocnych
gatunków: derkacza (Crex crex), przepiórki (Coturnix coturnix), strumieniówki (Locustella
fluviatilis) i œwierszczaka (Locustella naevia). Gatunki te nie by³y liczone w latach
osiemdziesi¹tych, poniewa¿ nie prowadzono wówczas nocnych kontroli.
W roku 1995 przeprowadzono kontrolê nocn¹ w terminie optymalnym zw³aszcza
dla derkacza. Wed³ug najnowszych badañ [Schaffer i Weisser 1996] termin aktywnoœci
samców derkacza jest doœæ rozci¹gniêty, z du¿¹ aktywnoœci¹ jeszcze w czerwcu.
Wyniki naszych obserwacji z roku 1995 wskazuj¹ jednoznacznie na wyraŸnie
przesuniêt¹ (opóŸnion¹ ?) i bardzo wysok¹ aktywnoœæ g³osow¹ tego gatunku w II
po³owie czerwca. Mia³o to ogromne znaczenie, szczególnie przy okreœlaniu znaczenia
poszczególnych obiektów dla tego globalnie zagro¿onego gatunku [Tucker i Heath
1994]. Wyniki z tej jednej nocnej kontroli spowodowa³y przypisanie rangi ostoi œwiatowej
wielu obszarom podmok³ym œrodkowo-wschodniej Polski.
Poszczególne powierzchnie badawcze kontrolowano w 1995 r. w nastêpuj¹cych
terminach (w nawiasie podano datê nocnych liczeñ):
Dolina Górnego Liwca – 19 IV; 2 V i 11 V; 5 VI i 15 VI; 1 VII (12/13 V i 5/6 VI)
– 1994;
Bandysie – 3 V; 29 VI; (28/29 VI);
Kierzek – 1 V i 2 V; 24 VI; (10/11 VI i 28 VI);
Prostyñ – 13 V; 16 VI; (21/22 VI);
Kosówka – 13 V; 16 VI; (21/22 VI);
Ca³owanie – 30 IV i 3 V; 10 i 18 VI (8/9 VI i 17/18 VI);
Krzeœlin – 18 V i 21 V; 5 i 7 VII; (27/28 VI i 29/30 VI);
Dolina Bia³ki – 23 V i 30 V; 23 VI; (29/30 VI);
Drelów – 23 V; 25 VI; (28/29 VI).
Ka¿d¹ z wymienionych powierzchni kontrolowano trzykrotnie (przeprowadzono
2 kontrole poranne i 1 kontrolê nocn¹). Jedna kontrola najwiêkszych powierzchni
zajmowa³a 2 dni.
8.2. Dolina Górnego Liwca
8.2.1. Charakterystyka terenu badañ
Powierzchnia II rzêdu. Dolina Górnego Liwca znajduje siê wed³ug Kondrackiego
[1978] w po³udniowej czêœci mezoregionu Wysoczyzna Siedlecka, w makroregionie
Nizina Po³udniowopodlaska. Powierzchnia badawcza Dolina Górnego Liwca liczy
196