17PTAKI LAK I MOKRADEL POLSKI.pdf

Lubelszczyzna
powierzchni rozlewiska. Z up³ywem sezonu wegetacyjnego poziom wody ulega³
szybkiemu obni¿aniu. Najgêstsza sieæ rowów wystêpuje w okolicy wsi Kolechowice.
W latach piêædziesi¹tych i szeœædziesi¹tych przeprowadzono tu zakrojone na szerok¹
skalê prace hydrotechniczne, nastawione g³ównie na odwodnienie obszaru. Rzeka na
tym odcinku ma uregulowane i umocnione koryto. Do dnia dzisiejszego gêsta sieæ
rowów melioracyjnych i torfianek uleg³a wtórnemu zabagnieniu. Nieoczyszczane
rowy i niewielkie wyrobiska torfu poros³y gêstymi zaroœlami wierzbowymi.
W obni¿eniach terenu pomiêdzy ³ozowiskami wystêpuj¹ niewielkie p³aty roœlinnoœci
szuwarowej. Jedynym wiêkszym zbiornikiem na penetrowanej powierzchni s¹
licz¹ce oko³o 2 ha stawy Zamoœæ w po³udniowej czêœci Ostrowa Lubelskiego. Brzegi
stawów porasta w¹ski pas szuwarów turzycowych oraz wierzb.
Dominuj¹cym œrodowiskiem, zajmuj¹cym oko³o 87% badanej powierzchni s¹ ³¹ki
koœne i w mniejszym stopniu pastwiska. Na szybko ubo¿ej¹cych na skutek mineralizacji
osadów glebach torfowych w dolinie stosuje siê dosyæ intensywne nawo-
¿enie azotowo-fosforowo-potasowe, jak równie¿ obni¿aj¹ce kwasowoœæ wapnowanie
gleb. Dziêki temu ³¹ki s¹ dwa, trzy razy w roku (w zale¿noœci od poziomu wody
i warunków klimatycznych) wykaszane. Znaczne rozdrobnienie dzia³ek nie sprzyja
stosowaniu kombajnów, zatem koszenie prowadzi siê metodami tradycyjnymi.
Pozosta³¹ czêœæ powierzchni stanowi¹ niewielkie zadrzewienia z dominuj¹c¹ olsz¹
czarn¹ (Alnus glutinosa) a przede wszystkim mozaika porastaj¹cych rowy melioracyjne
i ich bezpoœrednie otoczenie zaroœli wierzbowych, nieu¿ytkowanych
fragmentów ³¹k i chwastowisk.
Z ciekawszych gatunków wystêpuj¹cych tu roœlin Izdebski i Gr¹dziel [1981]
podaj¹: krwawnika kichawca (Achillea ptarmica), gêsiówkê szorstkow³osist¹ (Arabis
hirsuta), piêciornika niskiego (Potentilla supina) i storczyka cuchn¹cego (Orchis
cariophora). Podczas prowadzenia badañ stwierdzono m.in. brzozê nisk¹ (Betula
humilis), wierzbê borówkolistn¹ (Salix myrtilloides), goryczkê w¹skolistn¹ (Gentiana
pneumonanthe), goŸdzika pysznego (Dianthus superbus), storczyka krwistego
(Dactylorhiza incarnata) i plamistego (Dactylorhiza maculata) oraz podkolana bia³ego
(Platanthera bifolia).
Na omawianym terenie przeprowadzono w 1995 r. 9 kontroli. Jedna z nich przypada³a
na ostatni¹ dekadê kwietnia, po dwie odby³y siê drugiej i w trzeciej dekadzie
maja oraz po jednej kontroli przeprowadzono we wszystkich dekadach czerwca.
Przeprowadzono równie¿ jedn¹ kontrolê wieczorno-nocn¹ w celu ustalenia liczebnoœci
derkacza. Podczas liczeñ zapisywano wszystkie napotkane gatunki, koncentruj¹c
siê, zgodnie z zaleceniem, na gatunkach rejestrowanych na powierzchniach
II rzêdu. Ze wzglêdu na ró¿ne metody liczeñ podczas poszczególnych kontroli
skupiano siê na rejestracji gatunków charakterystycznych w ró¿nych œrodowiskach
(otwarte ³¹ki, ³ozowiska) b¹dŸ dla ró¿nych grup gatunków (siewkowce – Charadrii,
wróblowe – Passeriformes). Pewien materia³ do porównañ uzyskano podczas liczeñ
przeprowadzonych w 1994 r. Wówczas zwrócono uwagê na liczenia siewkowców
i gatunków rzadkich, mniej uwagi poœwiêcaj¹c gatunkom gniazduj¹cym w zakrzaczeniach.
Przeprowadzono wtedy cztery kontrole przypadaj¹ce na ostatni¹ dekadê
kwietnia i maj. W obu sezonach obserwacje nanoszono na mapy w skali 1:10 000 lub
1:25 000.
275