17PTAKI LAK I MOKRADEL POLSKI.pdf

Fundacja IUCN Poland
wo dominowa³y mezofilne zbiorowiska trawiaste, a wœród nich wilgotniejsze
zespo³y z rzêdu Caricetalia fuscae. Na madach wykszta³cone by³y ³¹ki z rzêdu
Molinietalia, a w wy¿szych po³o¿eniach na glebach brunatnych suchsze ³¹ki i pastwiska
z rzêdu Arrhenatheretalia. Obszary ³¹kowe by³y okresowo pop³awiane przez
wylewy Wis³y (np. w 1970 r.), co wywo³ywa³o zwiêkszenie plonów siana nie notowane
w latach poprzednich. Nie opublikowano dot¹d œciœle faunistycznych badañ
tego terenu z okresu jego stanu naturalnego. Jedynie w ksi¹¿ce G³owaciñskiego
i Michalika [1979] istnieje opis tych ³¹k, w którym autorzy donosz¹ o bogatej koncentracji
kszyka (Gallinago gallinago), derkaczy (Crex crex) i przepiórek, a tak¿e o ¿erowaniu
b³otniaków: zbo¿owego (Circus cyaneus), ³¹kowego (C. pygargus) i stawowego
(C. aeruginosus), stadach batalionów (Philomachus pugnax), rycyków (Limosa limosa),
brodŸców (Tringa), a nawet o pojawianiu siê kulika wielkiego (Numenius arquata).
Problem zagospodarowania doliny Drwinki wykracza poza problemy ochrony
awifauny, której zreszt¹ nie ma tam zbyt wiele. Jest raczej problemem o szerokim
znaczeniu ekologicznym ze wzglêdu na miasto Kraków i województwo krakowskie.
Odwodnienie tych terenów odbija siê bardzo niekorzystnie na stanie zdrowotnym
i produktywnoœci drzewostanów Puszczy Niepo³omickiej. W zwi¹zku z projektowaniem
utworzenia Niepo³omickiego Parku Krajobrazowego istnieje szansa na stworzenie
na tym obszarze terenów rekreacyjnych dla miasta Krakowa. Elementem
rekreacji mog³oby byæ w tym wypadku obcowanie z dzik¹ przyrod¹, gdyby dolina
Drwinki zosta³a przywrócona do stanu naturalnego. Koszty tego przedsiêwziêcia
niew¹tpliwie zwróci³yby siê w postaci wzrostu zdrowotnoœci i produkcyjnoœci
Puszczy Niepo³omickiej, przy czym zrenaturalizowanie Drwinki nie przynosi³oby
przecie¿ ca³kowitego wy³¹czenia tej doliny z wykorzystania rolniczego, a jedynie
wymaga³oby na niektórych u¿ytkach zielonych zaniechania intensywnej uprawy.
W latach siedemdziesi¹tych utworzono PGR w Woli Batorskiej, który przeprowadzi³
melioracje Drwinki oraz przyleg³ych ³¹k. Koryto Drwinki wciêto tak g³êboko,
¿e stworzy³o to problemy dla Nadleœnictwa Niepo³omice zwi¹zane z zamieraniem
drzewostanów dêbowych w Puszczy. Wiêkszoœæ terenów w wyniku melioracji szczegó³owych
(drenowanie) zosta³a sprowadzona do warunków siedliskowych ³¹k
suchych, zaœ oko³o 100 ha w centrum obszaru badañ na by³ym torfowisku zamieniono
na grunt orny, gdzie uprawiano g³ównie pszenicê. Niewielka czêœæ terenu
badañ w jego wschodniej czêœci zachowa³a charakter zbli¿ony do dawnego, jednak¿e
przy obni¿onym poziomie wód.
Obecnie teren ten nie jest u¿ytkowany, z wyj¹tkiem ma³ych dzia³ek prywatnych
na obrze¿ach. Pole orne jest samosiewem. Torf na jego terenie zmursza³ i zmineralizowa³
siê, zaœ jego poziom obni¿y³ siê w stosunku do ³¹k, co w najni¿szych miejscach
spowodowa³o wysiêk wód gruntowych na powierzchniê (jest to g³ówne
miejsce wystêpowania siewkowych na tym terenie). G³ówne rowy melioracyjne s¹
dro¿ne, jednak¿e najprawdopodobniej dreny s¹ ju¿ nieczynne. Koryto Drwinki
zarasta, a obwa³owanie jest na ogó³ w dobrym stanie i jeszcze d³ugo chroniæ bêdzie
ten teren przed zalewami. Miejsca najbardziej naturalne zaczyna z powrotem zarastaæ
turzyca.
Jak widaæ z tego opisu, teren ten nie podlega obecnie bezpoœrednim zagro¿eniom,
ale historia jego zagospodarowania wskazuje na skutki zagro¿eñ. Jest niew¹tpliwe,
¿e tak olbrzymi teren nie bêdzie móg³ pozostaæ niezagospodarowany. Prawdopodob-
314