17PTAKI LAK I MOKRADEL POLSKI.pdf

Fundacja IUCN Poland
po³o¿onych na zachód od drogi Odolanów – Garki stwierdzono zaledwie 19 par tego
ptaka [Dyrcz i in. 1991]. W roku 1991 na tym samym obszarze jego liczebnoϾ oszacowano
na 30 par, a w roku 1993 na 39 par [T. Stawarczyk, inf. ust.]. W roku 1992,
kiedy warunki by³y wyj¹tkowo niekorzystne, miêdzy Kurochem a Barycz¹ stwierdzono
co najmniej 21 par rycyka [Kupczyk i Kosiñski 1994]. Podczas badañ wykonywanych
do celów tego opracowania stwierdzono dalsze zwiêkszenie liczebnoœci
rycyka – na ca³ym obszarze na zachód od Odolanowa wystêpowa³o oko³o 50 par
rycyka. Tak¿e liczebnoœæ krwawodzioba w roku 1994 by³a znacznie wiêksza
(15-17 par) ni¿ w poprzednich latach. W po³owie lat osiemdziesi¹tych gnieŸdzi³y siê
tam 1-2 pary [Dyrcz i in. 1991]. Liczniej wystêpowa³ on w roku 1991 – 9 par, w roku
1993 jego liczebnoϾ oceniono na 6 par [T. Stawarczyk, inf. ust.], a w 1992 r. 3 pary
gnieŸdzi³y siê miêdzy Kurochem a Barycz¹ [Kupczyk i Kosiñski 1994]. Prawdopodobnie
wynika³o to z wyj¹tkowo korzystnych warunków siedliskowych, jakie
panowa³y na tym obszarze w roku 1994.
Brak szczegó³owych informacji z przesz³oœci uniemo¿liwia okreœlenie trendów
iloœciowych dotycz¹cych innych gatunków ptaków.
5.2.4. Zagro¿enie i ochrona wartoœci ornitologicznej terenu badañ
£¹ki Odolanowskie nie s¹ obecnie objête ¿adn¹ form¹ ochrony. W planach jest
utworzenie Parku Krajobrazowego Dolina Baryczy, który w czêœci kaliskiej obejmowa³by
m.in. ten w³aœnie teren. Dokumentacja ornitologiczna przygotowywana jest
przez pracowników Zak³adu Biologii i Ekologii Ptaków Uniwersytetu im. A. Mickiewicza
w Poznaniu.
Obserwacje przeprowadzone w 1994 r. ujawni³y wiele mniej lub bardziej istotnych
zagro¿eñ, w konsekwencji których teren ten mo¿e straciæ znaczenie swojej wartoœci.
Najistotniejszym spoœród nich s¹ plany melioracji odwadniaj¹cych ³¹k, zw³aszcza
terenów po³o¿onych miêdzy Barycz¹ a kana³em Kuroch. Obszar ten jest miejscem
najliczniejszego wystêpowania rycyka, (Limosa limosa), czajki (Vanellus vanellus),
kszyka (Gallinago gallinago) i krwawodzioba (Tringa totanus). Dotyczy to równie¿ lat,
kiedy poziom wody jest ni¿szy. Osuszenie ³¹k, zw³aszcza likwidacja wilgotnych
obni¿eñ, bezsprzecznie spowoduje znaczny spadek liczebnoœci wystêpuj¹cych tam
siewkowców (Charadrii). Z melioracjami wi¹¿e siê kolejne potencjalne zagro¿enie,
jakim jest intensyfikacja produkcji ³¹kowej. Intensyfikacja, a zw³aszcza zwiêkszenie
liczby pokosów, zwiêkszenie dawek nawozów i zmiana struktury ³¹k oraz wprowadzanie
coraz ciê¿szego sprzêtu mo¿e doprowadziæ pocz¹tkowo do znacznego
spadku liczebnoœci i udatnoœci lêgów, a w efekcie koñcowym do ca³kowitego wycofania
siê z £¹k Odolanowskich tej grupy ptaków.
W pewnej sprzecznoœci z koniecznoœci¹ melioracji stoi inne zagro¿enie walorów
ornitologicznych tego terenu, jakim jest zaorywanie ³¹k i zamiana ich na pola uprawne.
Analiza map sprzed kilku lat wykazuje, ¿e w wielu miejscach, gdzie poprzednio
istnia³y ³¹ki obecnie s¹ pola uprawne. Wed³ug miejscowych rolników jest to zwi¹zane
z obsychaniem ³¹k i co za tym idzie ma³¹ wydajnoœci¹ upraw ³¹kowych. Pola uprawne
nie tylko ograniczaj¹ powierzchniê dogodnych œrodowisk dla siewkowców, ale
tak¿e powoduj¹ fragmentacjê pozosta³ych partii ³¹k, w wyniku czego i one staj¹ siê
mniej dogodnym miejscem bytowania tej grupy ptaków. Faktem jest, ¿e jednoczeœnie
112