17PTAKI LAK I MOKRADEL POLSKI.pdf

Fundacja IUCN Poland
(Phylloscopus collybita), piecuszek (Ph. trochillus), mucho³ówka szara (Muscicapa
striata), makol¹gwa (Carduelis cannabina), modraszka (Parus caeruleus), bogatka
(P. major), wilga (Oriolus oriolus), szpak (Sturnus vulgaris), szczygie³ (Carduelis
carduelis), dzwoniec (C. chloris), ziêba (Fringilla coelebs), kulczyk (Serinus serinus),
trznadel (Emberiza citrinella), s³owik szary (Luscinia luscinia), grzywacz (Columba
palumbus), czarnog³ówka (Parus montanus).
Na omawianej powierzchni badawczej stwierdzono tak¿e wystêpowanie takich
gatunków nielêgowych, jak: myszo³ów (Buteo buteo), jastrz¹b (Accipiter gentilis), kruk
(Corvus corax), samotnik (Tringa ochropus), œmieszka (Larus ridibundus), czapla siwa
(Ardea cinerea), rybitwa bia³oczelna (Sterna albifrons), rybitwa rzeczna (S. hirundo).
9.8.3. Wstêpna ocena wartoœci ornitologicznej terenu badañ
Sporadyczne obserwacje w dolinie œrodkowej Pilicy prowadzi³ w latach siedemdziesi¹tych
Markowski [1982]. Wyczerpuj¹ce dane o stanie awifauny koñca lat osiemdziesi¹tych
zawieraj¹ natomiast obserwacje Sosnowskiego [Chmielewski, Sosnowski,
Kusiak 1993]. £¹cznie na badanym obszarze stwierdzono gniazdowanie 66 gatunków
ptaków, w tym 28 wodno-b³otnych. W porównaniu do danych Sosnowskiego
w badaniach póŸniejszych nie potwierdzono gniazdowania turkawki (Streptopelia
turtur), srokosza (Lanius excubitor), g¹siorka (L. collurio), raniuszka (Aegithalos
caudatus) i pokrzywnicy (Prunella modularis), odnotowano zwiêkszenie liczebnoœci
takich gatunków, jak: cyranka (Anas querquedula), b³otniak stawowy (Circus
aeruginosus), ³yska (Fulica atra), pustu³ka (Falco tinnunculus), wodnik (Rallus aquaticus),
dziwonia (Carpodacus erithrinus), b¹k (Botaurus stellaris), zielonka (Porzana parva),
kropiatka (P. porzana), trzcinniczek (Acrocephalus scirpaceus). Po czêœci wi¹zaæ mo¿e
siê to z intensywn¹ stymulacj¹ magnetofonow¹ przeprowadzon¹ podczas badañ w
1995 r., która pozwoli³a wykryæ gatunki o skrytym trybie ¿ycia. Z gatunków, które
zmniejszy³y swoj¹ liczebnoœæ w porównaniu do lat osiemdziesi¹tych nale¿y wymieniæ:
krzy¿ówkê (Anas platyrhynchos), œwiergotka ³¹kowego (Anthus pratensis), derkacza
(Crex crex), rycyka (Limosa limosa). Na sta³ym poziomie liczebnoœci utrzyma³y
siê: czajka (Vanellus vanellus), czernica (Aythy fuligula), remiz (Remiz pendulinus),
trzciniak (Acrocephalus arundinaceus), strumieniówka (Locustella fluviatilis), œwierszczak
(L. naevia), kszyk (Gallinago gallinago). Na pobliskich osadnikach oczyszczalni
œcieków gniazdowa³y rybitwa rzeczna (Sterna hirundo) – 2 pary, rybitwa bia³oczelna
(S. albifrons) – 1 para.
Ze wzglêdu na gniazdowanie takich gatunków, jak: krwawodziób i rycyk obszar
ten nale¿y zaliczyæ do znacz¹cych ze wzglêdu na ochronê ptaków w skali regionu.
9.8.4. Zagro¿enie i ochrona wartoœci ornitologicznej terenu badañ
Istotnym zagro¿eniem awifauny ze strony rolnictwa by³o zjawisko zamieniania
³¹k na pola uprawne. By³o to zwi¹zane z postêpuj¹cym przesuszeniem doliny, które
spowodowane jest zanikiem corocznych wylewów oraz wystêpuj¹c¹ erozj¹ g³êbinow¹.
Jest to rezultat wybudowania w latach siedemdziesi¹tych zbiornika retencyjnego
Sulejów. Dalsze niekorzystne ze wzglêdu na awifaunê zjawiska to nagminne
zasypywnie œmieciami i gruzem starorzeczy oraz wypalanie trzcinowisk i ³¹k.
258