17PTAKI LAK I MOKRADEL POLSKI.pdf

8
Mazowsze
8.1. Wstêp
W œrodkowo-wschodniej Polsce obszary podmok³e znajduj¹ siê g³ównie w dolinach
rzek. Dobrze rozwiniêta sieæ rzeczna oraz ekstensywne rolnictwo s¹ g³ównymi
przyczynami wysokich walorów przyrodniczych wielu terenów podmok³ych
Mazowsza. Wiêkszoœæ najcenniejszych pod wzglêdem przyrodniczym dolin rzek
znajduje siê jednak poza Ekologicznym Systemem Obszarów Chronionych [Dombrowski
i in. 1993]. Badania terenowe w ramach prezentowanego projektu IUCN
wykonano w latach 1994 i 1995. W roku 1994 objêto badaniami fragment doliny
górnego Liwca. W 1995 r. do badañ wytypowano 8 powierzchni zlokalizowanych w
ró¿nych rejonach œrodkowo-wschodniej Polski: na Kurpiach, na po³udniowym Podlasiu,
we wschodnim Mazowszu oraz na Polesiu Lubelskim. Wybrane fragmenty
dolin rzek ró¿ni³y siê doœæ znacznie pod wzglêdem stopnia zmeliorowania, regulacji
rzek, wystêpowania naturalnych i silnie zabagnionych torfowisk niskich. Wyznaczono
wiêc 2 powierzchnie w dolinie Omulwi, której górny bieg odznacza siê naturalnie
p³yn¹cym (nieregulowanym) korytem i najlepiej zachowan¹ na ca³ej Nizinie
Mazowieckiej – teras¹ zalewow¹, silnie zabagnion¹, ze znacznym udzia³em naturalnych,
nigdy nie odwadnianych torfowisk niskich oraz d³ugo stagnuj¹c¹ wod¹.
Pozosta³ych 6 powierzchni znajduje siê w dolinach niewielkich rzek: Treblinki,
Kosówki, Jagodzianki, Liwca i Bia³ki oraz w dolinie Kana³u Wieprz-Krzna. Odznacza³a
je typowa dla tego regionu znaczna liczba rowów melioracyjnych na ogó³ ze
zniszczonymi zastawkami. Na wszystkich tych powierzchniach badawczych dominuj¹
³¹ki koœne. Prowadzony jest ponadto doœæ ekstensywny wypas byd³a.
Poszczególne powierzchnie liczy³y od 4,12 km 2 do 18,00 km 2 , * ³¹cznie badaniami
objêto 73,77 km 2 .
W latach 1982-1991 przeprowadzono badania na 6 powierzchniach badawczych,
na których przeprowadzono liczenia tak¿e w roku 1995 (Bandysie, Kierzek, Prostyñ,
* 1 ha = 0,01 km.
195