17PTAKI LAK I MOKRADEL POLSKI.pdf

Pojezierze Mazurskie
nielêgowych ¿urawi (Grus grus) spêdzaj¹cych tu wiosnê i lato. Ich noclegowisko, jak
i dzienna ostoja, usytuowane na kêpach turzyc otoczonych rozleg³¹ i doœæ g³êbok¹
wod¹, gwarantowa³y pe³ne bezpieczeñstwo i spokój. Z drugiej strony woda
sprawi³a, ¿e otwarte torfowisko opuœci³y dwa dominuj¹ce tu wczeœniej gatunki:
kszyk (Gallinago gallinago) i œwiergotek ³¹kowy (Anthus pratensis). By³o to
prawdopodobnie tak¿e przyczyn¹ zmniejszenia liczebnoœci wodniczki (Aerocephalus
paludicola).
Niew¹tpliwie wyniki badañ z 1994 r. uzyskane na powierzchni II i I rzêdu bêd¹
mog³y byæ podstaw¹ oceny trendów poszczególnych gatunków w przysz³oœci.
6.2.4. Zagro¿enie i ochrona wartoœci ornitologicznej terenu badañ
G³ównym zagro¿eniem Nietlickich Bagien s¹ starania pewnych grup gospodarczych
o uruchomienie tu kopalni wapna ³¹kowego. Realizacja tej idei doprowadzi³aby
w szybkim tempie do ca³kowitego zniszczenia torfowiska i zag³ady zwi¹zanego
z nim œwiata roœlin i zwierz¹t. Drugim potencjalnym zagro¿eniem jest przemys³owe
pozyskiwanie trzciny. Ta forma dzia³alnoœci w ostatnich dwóch latach rozwija
siê na Pojezierzu Mazurskim bardzo ¿ywio³owo i w sposób niekontrolowany.
Jeszcze innego typu zagro¿eniem jest czêste podpalanie wiosn¹ przez wandali i k³usowników
nieskoszonych ³¹k. Skutki tego s¹ bardzo niebezpieczne dla wiêkszoœci
zwierz¹t bezkrêgowych, p³azów, lêgów ptaków, a tak¿e œwiata roœlin.
Czêœæ Nietlickich Bagien (torfowisko) w 1992 r. uznana zosta³a za u¿ytek ekologiczny
o powierzchni oko³o 550 ha. Teren ten znajduje siê w odleg³oœci 8 km w linii
prostej od granic Mazurskiego Parku Krajobrazowego. W najbli¿szym czasie
planowane jest utworzenie – stosunkowo niedaleko – Mazurskiego Zespo³u Parków
Krajobrazowych, który swymi granicami obejmie m.in. jezioro Mamry wraz
z otaczaj¹cymi lasami oraz Puszczê Boreck¹ (Borecki Park Krajobrazowy). Chocia¿
Nietlickie Bagna maj¹ status u¿ytku ekologicznego, a od 1989 r. umieszczone s¹
w wykazie krajowych ostoi wa¿nych dla ptaków [Dyrcz 1989], to skuteczn¹ ochronê
walorów przyrodniczych tego obszaru mo¿e zapewniæ jedynie nadanie statusu
rezerwatu przyrody.
Przysz³y rezerwat Nietlickie Bagna powinien obj¹æ swymi granicami ca³oœæ torfowiska
wraz z otaczaj¹cym je pasem ³ozowisk i zadrzewieñ, a tak¿e stref¹ ³¹k bezpoœrednio
przylegaj¹cych do ³ozowisk. £¹ki te powinny byæ nadal wykaszane b¹dŸ
wypasane, zgodnie z potrzebami ochrony wystêpuj¹cych tu gatunków roœlin i zwierz¹t.
W sk³ad przysz³ego rezerwatu powinien wejœæ tak¿e obszar nie u¿ytkowanych
od oko³o 10 lat ³¹k nale¿¹cych do by³ego PGR Jagodne (pó³nocny fragment badanej
powierzchni). W tym zarysie rezerwat mia³by 650-700 ha powierzchni. Obszary ³¹kowe,
które znajd¹ siê w granicach rezerwatu bêd¹ wymaga³y ochrony aktywnej.
Trzeba bêdzie kontrolowaæ proces sukcesji, je¿eli powierzchnie te nie bêd¹ u¿ytkowane
rolniczo. W celu ograniczenia wypalania traw nieskoszone latem powierzchnie
przynajmniej czêœciowo powinny byæ wykaszane jesieni¹, szczególnie
w pasie bezpoœrednio przylegaj¹cym do ³ozowisk. Wnêtrze torfowiska jest zbyt wra-
¿liwe na wydeptywanie, dotyczy to zw³aszcza turzyc wysokich. Ponadto wnikanie
ludzi do wnêtrza torfowiska wprowadza³oby niepokój wœród szukaj¹cych tu schro-
149