SZKOŁA PILOTAŻU PODSTAWOWEGO RODA MACHADO
SZKOŁA PILOTAŻU PODSTAWOWEGO RODA MACHADO
SZKOŁA PILOTAŻU PODSTAWOWEGO RODA MACHADO
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
LEKCJA 2: W JAKI SPOSÓB SAMOLOT SKRĘCA<br />
W momencie rozpoczynania skrętu ster<br />
kierunku i lotki są wychylane jednocześnie<br />
i w tym samym kierunku. Dlatego czasami<br />
mówi się, że skręt prawidłowy jest<br />
też śkrętem skoordynowanym. Lotki<br />
odpowiadają za odpowiednie przechylenie<br />
samolotu, a ster kierunku nie pozwala na<br />
odchylanie się dziobu poza kierunek skrętu.<br />
Jeśli kulka pozostaje w położeniu<br />
neutralnym, skręt jest wykonywany<br />
prawidłowo.<br />
Moment lotkowy - nieco więcej<br />
informacji<br />
Właśnie dlatego, że wychylanie lotek<br />
powoduje powstawanie momentu lotkowego<br />
działającego przeciwnie do założonego<br />
kierunku zakrętu, konieczne było<br />
wyposażenie samolotu w ster kierunku.<br />
Spróbujmy wykonać skręt w prawo.<br />
Lewa lotka, która zostaje opuszczona<br />
w dół zwiększa siłę nośną, ale również<br />
rośnie opór skrzydła, na którym jest ta<br />
lotka. Oczywiście powiecie „Zaraz, zaraz,<br />
wcale nie robiliśmy nic, aby zwiększać<br />
opór”. Owszem tak, ale wspomniałem<br />
wam, że niestety nie ma nic za<br />
darmo. Matka Natura stworzyła taką<br />
aerodynamikę, w której sile nośnej zawsze<br />
towarzyszy opór i zwiększanie<br />
jednego zwiększa drugie.<br />
Prawa lotka jest podnoszona do góry, co<br />
powoduje spadek siły nośnej i spadek<br />
oporu. Zmiana w wartościach siły nośnej<br />
na skrzydłach powoduje, że samolot<br />
przechyla się w kierunku, w którym<br />
chcemy wykonać zakręt, ale jednocześnie<br />
różnica oporów powoduje, ze chce<br />
się on odchylić w kierunku przeciwnym,<br />
czyli w lewo. Takie jest właśnie działanie<br />
tzw. momentu lotkowego.<br />
Jest oczywiste, że skoro przechyliliście<br />
samolot w prawo, chcecie, aby skręcał<br />
on w prawo. I tu nasz ster kierunku<br />
okazuje się urządzeniem nieocenionym.<br />
Dzięki niemu zniwelujecie negatywny<br />
wpływ momentu lotkowego i będziecie<br />
mogli wykonać skręt prawidłowo. Właściwe<br />
wychylenie steru osiągniecie<br />
utrzymując kulkę chyłomierza w położeniu<br />
centralnym.<br />
Pamiętajcie o działaniu momentu lotkowego,<br />
gdy wchodzicie lub wychodzicie<br />
ze skrętu. W takiej sytuacji zawsze<br />
konieczne jest posłużenie się sterem<br />
kierunku poprzez jego wychylenie (przy<br />
wchodzeniu w skręt) lub oddanie do<br />
położenia neutralnego (przy wychodzeniu<br />
ze skrętu). Gdy skręt ustala się, możecie<br />
niewielkimi ruchami pedałów doprowadzić<br />
kulkę do położenia neutralnego.<br />
Szkoła pilotażu podstawowego | 31
Change language