—Kurmanji Kurdish— A Reference Grammar with Selected Readings

Pêla mirovan diheje, keç û jin dilîlînin, mêr tivingan ber bi hewa ve
berdidin. Coşî û geşiyek dikeve nava wan mirovan, bang dikin, diqîrin,
destmalên bi reng li ba dikin… 1
READINGS
Di îlankirina Cumhûriyate Mehabadê de piraniya axa û serokeşîrên kurd
jî beşdar dibin. Serok û nûnerên eşîrên mîna; Mehabad, Mameş, Mingûr,
Kevork, Zerza, Herkî, Beyzade, Barzan û hwd… 2
Qadî Mehemed zêde napeyive. Ew di wê kurtepeyivandina xwe de ji bilî
îlankirina Cumhûriyetê, ji kurdan re behsa yekîtî, hevkarî û miletbûna
kurdan dike. Hêviya wan ya çilmisî geş dike. Paşê dadikeve jêr, cubeyê xwe
yê fireh ji xwe dike, bi tena unîformayekî Sovyetî û şaşika xwe ya spî
dimîne. 3
Lê xelkên Mehabadê wê roja han mîna karnevalekê pîroz dikin, dehol û
zurnevanên bajêr lêdixin, Mehabadî jî bi destên hev digirin û direqisin. 4
Hema piştî îlankirina Cumhûriyetê, di bin serokatiya Qadî Mehemed de
serokeşîr û pêşevanên kurdan li hev dicivin û bi alîkariya Sovyetiyan hukûmetekê
ava dikin. Qadî Mehemed dibe serokcumhûrê vê hukûmetê û wezîrtî
û serokwezîrtî jî di navbera pêşevanên kurd yên din de têne belavkirin. 5
Cumhûriyeta Mehabadê di dîroka Kurdistanê ya nêzîk de yek ji bûyerên
herî girîng e. Civateke feodalî, ku hê nenasê kapîtalîzmê û îndustriyê bû,
hêdî hêdî ber bi bajarvaniyê ve gavan diavêje, bi alîkariya Sovyetiyan cumhûriyeteke
nûdem pêk tê, ji bo liserlingan mayîna Cumhûriyetê artêşek tê
avakirin, lê belê li gorî artêşê welatên dorhêlê artêşeke qels, bi sîlehin sivik
1 lîlandin (lîlîn) to ululate; tiving (= tifing) f rifle; coşî f enthusiasm; geşî f joy;
bang kirin to cry out; qîrîn to scream; destmal f handkerchief; li ba kirin to throw
into the air.
2 piranî f majority; serok-eşîr tribal chieftain; nûner representative; hwd = her
wekî din etc.
3 zêde much; ji bilî in addition to; hevkarî f cooperation; miletbûn f nationalism;
hêvî f hope; çilmisî faded; da-ketine jêr to come down; ji xwe kirin to take off; bi
tena only; unîforma m uniform; şaşik f turban.
4 karneval f carnival; dehol f drum; zurne f clarion; zurnevan clarion player; lêxistin
to play (an instrument); bi destên hev girtin to join hands; reqisîn to dance.
5
hema immediately; serokatî f leadership; pêşevan leader; civîn to meet; alîkarî
f help; hukûmet f government; ava kirin to establish; serokcumhûrê president;
wezîrtî f ministry; serokwezîrtî f prime ministry.
109