—Kurmanji Kurdish— A Reference Grammar with Selected Readings

KURMANJI KURDISH
Bi xişxiş û çîzçîzeke din, min dît ku kêzikek mezin (min tu caran kêzikên
wilo mezin nedîtibû) ji qelîşteka dîwêr derket û bi dîwêr ve rapelikî. Erê,
bawer bikin min kêzikek wilo qet nedîtibû. Herdu çavên wê sor, wek du
pizotên êgir bûn. Pozê wê reş û deqeke spî lê bû. Serê wê biçûk bû, mîna
serê mûriyekê; lingên wê baş nedihatin xuyakirin, lê ji çaran zêdetir bûn.
Gava diçû ber zikê odê rengê wê kesk dibû, ku xwe berdida jêr rangê wê
dihat guhartin, sorereş dibû. 1
Min jî xwe li ser nivînê xwe dirêj kiribû, herdu destên xwe xistibûn bin
serê xwe û her li wê kêzikê temaşe dikir. Te digot qey ew bi min re ketibû
qayîşê, ez hêrs dikirim. Carinan bi lez bi dîwêr ve radipelikî, diçû ber zikê
odê, demekê li wir radiwestiya, bi çavên xwe yên sor li min mêze dikir, serê
xwe çend caran dihejand û dû re bi lez xwe bedida jêr. Na, divabû ew kêzik
wê şevê bihata kuştin, an na xew li min tunebû. Ez dîsa weke berê bi lez ji
nav nivîna pekiyam, min rahişt sola xwe ku biavêjimê, lê kêzikê çivek da
xwe û dîsa ket qelîşteka dîwêr. Ta ku ez li ser lingan bûm ew derneket, lê
gava min xwe li ser nivîna dirêj kir, ew dîsa derket û dîsa weke berê bi jêr û
jorê dîwêr ve çû û hat. “Ya rebî, ezê çi bikim?” min di dilê xwe de got. Tu
nabêjî westandinê zora min biribû û hema ez bi wî awayî bi xew ve çûbûm. 2
light; ve-mirandin to put out; hêdî hêdî slowly; hema ku as soon as; xilmaş
sleepy; deng m sound; xişxiş f scratching; bi hêz forcibly; bahlîf f pillow; bilind
kirin to raise; guhên xwe miç kirin to prick up one’s ears; guhdarî kirin li to listen
to; îcar now; ne bi tenê…her wisan not only…but also; çîzçîzik f buzz; kurmik m
worm; kêzik m bug; zehf extremely, really; aciz helpless, unable to cope; loma
therefore; pekiyan to rise up suddenly; pê-xistin to turn on; çer ku as soon as; lez f
speed; qelîştek f crack; dîwar (obl dîwêr) m wall; sol f show; li bendî (or benda)
waiting for; ra-westan to get up; navber f distance; bê tirs û fikarê without fear or
worry; pîlan f plan; çawan how; bi çi awayî by what means; benderuh m creature;
kuştin (kuj) to kill; pîlan çêkirin to make a plan; êdî (+ neg.) no longer; li ser
lingan on one’s feet; danîn (= da-anîn) to put down; bêyî ku without; xwe dirêj
kirin to stretch out.
1 tu caran never; wilo so; ra-pelikîn to crawl; bawer kirin to believe; qe at all,
ever; sor red; pizot m brand, torch; agir (obl êgir) m fire; poz m nose; reş black;
deq f spot; spî white; mîna like (prep.); mûrî f ant; ling m leg; zêdetir more; çawa
ku when; zikê odê ceiling; kesk green; xwe ber-dan jêr to put oneself under;
sorereş reddish black.
2
temaşe kirin li to look at, watch; qayîş f rivalry, competition; hêrs kirin to
114